Ο όρος της αειφορίας καθιερώθηκε πριν από δύο αιώνες και αφορούσε τότε τη διαχείριση των δασών, με την έννοια της προσφοράς συνεχούς, σταθερής και ανανεωμένης ποσότητας των δασικών προϊόντων, σε βάθος χρόνου. Αλλά και η γεωργική πρακτική της αμειψισποράς στην εκμετάλλευση των γεωργικών εδαφών είναι, ουσιαστικά, αειφορική (αέναη, αδιάλειπτη, συνεχής) διαχείριση των θρεπτικών συστατικών του εδάφους.
Με το πέρασμα των ετών, η έννοια της αειφορίας διευρύνθηκε και μετατράπηκε σε αρχή και μοντέλο, όχι μόνο διαχείρισης των φυσικών οικοσυστημάτων και των ανανεώσιμων φυσικών πόρων, αλλά και της κοινωνικο-οικονομικής ανάπτυξης. που προβάλλεται ότι μπορεί να στηριχθεί στην αειφορία, έτσι ώστε να ικανοποιεί τις ανάγκες του παρόντος, χωρίς να υπονομεύει την κάλυψη των αναγκών των μελλοντικών γενεών. (συνέχεια)
Σήμερα, οι έννοια της αειφορίας είναι ταυτόσημη με τη βιώσιμη ανάπτυξη. Ωστόσο, πολλοί εννοούν τη βιώσιμη ανάπτυξη ή αειφορία, ως ευκαιρία διασύνδεσης των περιβαλλοντικών ζητημάτων, μόνο με την κοινωνική μέριμνα και φροντίδα, και όχι ως εφικτή και πρακτική διαδικασία, που εντάσσεται στον περιβαλλοντικό σχεδιασμό και στην ορθολογική διαχείριση των φυσικών πόρων για καλύτερη ποιότητα ζωής. Και εδώ το ζητούμενο είναι κατά πόσον είναι ρεαλιστικό, εφικτό και προσεγγίσιμο αυτό το πλαίσιο ποιότητας ζωής, όταν καταναλώνουμε περισσότερα από αυτά που παράγουμε, αλλά και για παράδειγμα όταν:
· δεν χρησιμοποιούμε τα ‘’Μέσα Μαζικής Μεταφοράς’’ για τις μετακινήσεις μας,
· χρησιμοποιούμε σκεύη, υλικά και μέσα για μια και μόνο χρήση,
· ξοδεύουμε αλόγιστα νερό και ενέργεια,
· δεν χρησιμοποιούμε τα άχρηστα φωτοτυπημένα χαρτιά και από την άλλη όψη τους,
· χρησιμοποιούμε κατά κόρον πλαστικά και νάιλον,
· υπάρχει άρνηση, ατολμία και αδιαφορία από την Τοπική Αυτοδιοίκηση να εξευρεθούν ‘’ Χώροι Υγειονομικής Ταφής των Απορριμμάτων’’ και οι οποίοι όταν εξευρεθούν έχουν να αντιμετωπίσουν όλους εμάς που θέλουμε τα σκουπίδια μας μακριά από την περιοχή μας.
Από την άλλη πλευρά, οι τεχνολογικές δυνατότητες περιβαλλοντικής επανόρθωσης, δεν καταφέρνουν πάντοτε να επιλύσουν ικανοποιητικά τα περιβαλλοντικά προβλήματα, οδηγώντας συνήθως σε φαύλους κύκλους ‘’ρύπανση για την απορρύπανση’’ ή σε περιβαλλοντικά αδιέξοδα που προκαλούνται από μονοδιάστατες πρακτικές ή και συλλογικές –συντεχνιακές ανευθυνότητες και εγκλωβισμούς ή και τοπικιστικές νοοτροπίες.
Επίσης, δεν θα πρέπει να λησμονούμε, ότι παλαιότερα οι φυσικές λειτουργίες του περιβάλλοντος, από μόνες τους, κατόρθωναν να αντισταθμίζουν (π.χ. μέσω του αυτο-καθαρισμού και της αυτό-εξυγίανσης), να εξισορροπούν και να επαναφέρουν την περιβαλλοντική κατάσταση σε συνθήκες που υπήρχαν πριν από τις οποιεσδήποτε ανθρώπινες επεμβάσεις, πάνω στους πόρους του περιβάλλοντος. Σήμερα, στις λεγόμενες σύγχρονες κοινωνίες, ο άνθρωπος εντάσσεται σε μεγάλα παραγωγικά συστήματα, τα οποία σε συνδυασμό με τις αυξημένες απαιτήσεις για καταναλωτικά αγαθά και κάλυψη νέων αναγκών, οδηγούν στην εντατικοποίηση των διαφόρων δραστηριοτήτων και παρεμβάσεων στη ζωή και στο φυσικό περιβάλλον. Και το ζητούμενο είναι, αν μπορεί να γίνει ο τρόπος της ζωής μας απλούστερος και να βασίζεται στα τοπικά προϊόντα και στις παραδοσιακές ασχολίες και πρακτικές.
Στην πραγματικότητα, η σημερινή κοινωνία ζει συνήθως το σήμερα και εγκλωβίζεται στην ατομική εξασφάλιση των μελών της. Εξάλλου, με το σημερινό τρόπο ζωή και συμπεριφορών, αναλώνονται τα φυσικά αγαθά και τα αποθέματα του πλανήτη, χρεώνοντας το μέλλον μας με τοξικές ουσίες, σκουπίδια, υποβαθμισμένες περιοχές, επικίνδυνες και ακατάλληλες τροφές και γενικά με αμφισβητούμενη ποιότητα ζωής.
Ωστόσο, πιστεύουμε ότι δεν είναι συνετό να αποδίδεται η οξύτητα των κοινωνικο-περιβαλλοντικών ζητημάτων μονομερώς στη βιομηχανία, αλλά και στις συνθήκες εκμετάλλευσης των παραγωγικών μέσων. Γιατί είναι γνωστό ότι, τόσο στα καπιταλιστικά, όσο και στα σοσιαλιστικά συστήματα οικονομικής ανάπτυξης, προκλήθηκε η ίδια σοβαρή οικολογική κρίση, αφού στο σχεδιασμό τους δεν συνυπολογίστηκε η περιβαλλοντική διάσταση στο μέγεθος που της αναλογούσε, εξαρτημένη, κάθε φορά, από τις επικρατούσες φυσικές και ανθρωπογενείς τάσεις και σκοπιμότητες.
Δεν είναι επομένως παράδοξο, που η προοπτική της βιώσιμης ή αειφορικής ανάπτυξης, παραμένει ακόμη μακρινό όραμα, αν και έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος στον τομέα της πρόληψης της ρύπανσης και της αποκατάστασης των οικοσυστημάτων σε τοπικό επίπεδο, ενώ στα κυρίαρχα παγκόσμια περιβαλλοντικά ζητήματα (π.χ. φαινόμενο του θερμοκηπίου και κλιματικές αλλαγές, καταστροφή των δασών, μείωση της βιοποικιλότητας ) δεν έχει επιτευχθεί καμία σοβαρή βελτίωση.
Με το πέρασμα των ετών, η έννοια της αειφορίας διευρύνθηκε και μετατράπηκε σε αρχή και μοντέλο, όχι μόνο διαχείρισης των φυσικών οικοσυστημάτων και των ανανεώσιμων φυσικών πόρων, αλλά και της κοινωνικο-οικονομικής ανάπτυξης. που προβάλλεται ότι μπορεί να στηριχθεί στην αειφορία, έτσι ώστε να ικανοποιεί τις ανάγκες του παρόντος, χωρίς να υπονομεύει την κάλυψη των αναγκών των μελλοντικών γενεών. (συνέχεια)
Σήμερα, οι έννοια της αειφορίας είναι ταυτόσημη με τη βιώσιμη ανάπτυξη. Ωστόσο, πολλοί εννοούν τη βιώσιμη ανάπτυξη ή αειφορία, ως ευκαιρία διασύνδεσης των περιβαλλοντικών ζητημάτων, μόνο με την κοινωνική μέριμνα και φροντίδα, και όχι ως εφικτή και πρακτική διαδικασία, που εντάσσεται στον περιβαλλοντικό σχεδιασμό και στην ορθολογική διαχείριση των φυσικών πόρων για καλύτερη ποιότητα ζωής. Και εδώ το ζητούμενο είναι κατά πόσον είναι ρεαλιστικό, εφικτό και προσεγγίσιμο αυτό το πλαίσιο ποιότητας ζωής, όταν καταναλώνουμε περισσότερα από αυτά που παράγουμε, αλλά και για παράδειγμα όταν:
· δεν χρησιμοποιούμε τα ‘’Μέσα Μαζικής Μεταφοράς’’ για τις μετακινήσεις μας,
· χρησιμοποιούμε σκεύη, υλικά και μέσα για μια και μόνο χρήση,
· ξοδεύουμε αλόγιστα νερό και ενέργεια,
· δεν χρησιμοποιούμε τα άχρηστα φωτοτυπημένα χαρτιά και από την άλλη όψη τους,
· χρησιμοποιούμε κατά κόρον πλαστικά και νάιλον,
· υπάρχει άρνηση, ατολμία και αδιαφορία από την Τοπική Αυτοδιοίκηση να εξευρεθούν ‘’ Χώροι Υγειονομικής Ταφής των Απορριμμάτων’’ και οι οποίοι όταν εξευρεθούν έχουν να αντιμετωπίσουν όλους εμάς που θέλουμε τα σκουπίδια μας μακριά από την περιοχή μας.
Από την άλλη πλευρά, οι τεχνολογικές δυνατότητες περιβαλλοντικής επανόρθωσης, δεν καταφέρνουν πάντοτε να επιλύσουν ικανοποιητικά τα περιβαλλοντικά προβλήματα, οδηγώντας συνήθως σε φαύλους κύκλους ‘’ρύπανση για την απορρύπανση’’ ή σε περιβαλλοντικά αδιέξοδα που προκαλούνται από μονοδιάστατες πρακτικές ή και συλλογικές –συντεχνιακές ανευθυνότητες και εγκλωβισμούς ή και τοπικιστικές νοοτροπίες.
Επίσης, δεν θα πρέπει να λησμονούμε, ότι παλαιότερα οι φυσικές λειτουργίες του περιβάλλοντος, από μόνες τους, κατόρθωναν να αντισταθμίζουν (π.χ. μέσω του αυτο-καθαρισμού και της αυτό-εξυγίανσης), να εξισορροπούν και να επαναφέρουν την περιβαλλοντική κατάσταση σε συνθήκες που υπήρχαν πριν από τις οποιεσδήποτε ανθρώπινες επεμβάσεις, πάνω στους πόρους του περιβάλλοντος. Σήμερα, στις λεγόμενες σύγχρονες κοινωνίες, ο άνθρωπος εντάσσεται σε μεγάλα παραγωγικά συστήματα, τα οποία σε συνδυασμό με τις αυξημένες απαιτήσεις για καταναλωτικά αγαθά και κάλυψη νέων αναγκών, οδηγούν στην εντατικοποίηση των διαφόρων δραστηριοτήτων και παρεμβάσεων στη ζωή και στο φυσικό περιβάλλον. Και το ζητούμενο είναι, αν μπορεί να γίνει ο τρόπος της ζωής μας απλούστερος και να βασίζεται στα τοπικά προϊόντα και στις παραδοσιακές ασχολίες και πρακτικές.
Στην πραγματικότητα, η σημερινή κοινωνία ζει συνήθως το σήμερα και εγκλωβίζεται στην ατομική εξασφάλιση των μελών της. Εξάλλου, με το σημερινό τρόπο ζωή και συμπεριφορών, αναλώνονται τα φυσικά αγαθά και τα αποθέματα του πλανήτη, χρεώνοντας το μέλλον μας με τοξικές ουσίες, σκουπίδια, υποβαθμισμένες περιοχές, επικίνδυνες και ακατάλληλες τροφές και γενικά με αμφισβητούμενη ποιότητα ζωής.
Ωστόσο, πιστεύουμε ότι δεν είναι συνετό να αποδίδεται η οξύτητα των κοινωνικο-περιβαλλοντικών ζητημάτων μονομερώς στη βιομηχανία, αλλά και στις συνθήκες εκμετάλλευσης των παραγωγικών μέσων. Γιατί είναι γνωστό ότι, τόσο στα καπιταλιστικά, όσο και στα σοσιαλιστικά συστήματα οικονομικής ανάπτυξης, προκλήθηκε η ίδια σοβαρή οικολογική κρίση, αφού στο σχεδιασμό τους δεν συνυπολογίστηκε η περιβαλλοντική διάσταση στο μέγεθος που της αναλογούσε, εξαρτημένη, κάθε φορά, από τις επικρατούσες φυσικές και ανθρωπογενείς τάσεις και σκοπιμότητες.
Δεν είναι επομένως παράδοξο, που η προοπτική της βιώσιμης ή αειφορικής ανάπτυξης, παραμένει ακόμη μακρινό όραμα, αν και έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος στον τομέα της πρόληψης της ρύπανσης και της αποκατάστασης των οικοσυστημάτων σε τοπικό επίπεδο, ενώ στα κυρίαρχα παγκόσμια περιβαλλοντικά ζητήματα (π.χ. φαινόμενο του θερμοκηπίου και κλιματικές αλλαγές, καταστροφή των δασών, μείωση της βιοποικιλότητας ) δεν έχει επιτευχθεί καμία σοβαρή βελτίωση.
