- Κήποι για το Μέλλον και ......από το Παρελθόν!

Οι κρεμαστοί κήποι που αναφέρονται στην αρχαιότητα, έγιναν γνωστοί από τη Βαβυλώνα. Αλλά κρεμαστοί κήποι θεωρούνται και οι γεωργικές καλλιέργειες σε πεζούλες ανά τους αιώνες σε νησιά και σε απόκρημνες ορεινές περιοχές στο Μεσογειακό χώρο. Εξάλλου, οι ταρατσόκηποι αποτελούν ίσως την παλαιότερη μέθοδο μόνωσης των  σπιτιών.

Τα τελευταία χρόνια γίνεται και στη χώρα μας μια προσπάθεια να φυτευτούν ταράτσες, βεράντες, κάθετοι τοίχοι και να γίνουν μικροί κήποι στις πολυκατοικίες και στα σπίτια. Ταυτόχρονα, όμως, υπάρχουν νέες εξελίξεις στις τεχνικές και το σχεδιασμό των χώρων πρασίνου διεθνώς. Μια επαναστατική πρόταση, που δεν μπορεί παρά να κινήσει το ενδιαφέρον σας, είναι η κάθετη φύτευση. Το πιο πρόσφατο παράδειγμα της νέας αυτής πρότασης είναι το μουσείο «Quai Branly» στο Παρίσι. Ένας χώρος που φιλοξενεί έργα τέχνης από πρωτόγονους πολιτισμούς των πέντε ηπείρων και βρίσκεται κοντά στον πύργο του Άιφελ. Ο αρχιτέκτονας J. Nouvel, συνεργάστηκε με το βοτανολόγο P. Blanc, που σχεδίασε την επένδυση της πρόσοψης του μουσείου με φυτά, δημιουργώντας έναν υπέροχο κάθετο κήπο. .............(Πατήστε κλικ ΕΔΩ).

Ο πιο απλός τρόπος είναι να επενδύσετε τους τοίχους με αναρριχητικά φυτά. Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι να έχετε στη διάθεσή σας χώμα, είτε στο έδαφος είτε σε δοχεία. Φυτεύετε αναρριχητικά που έχουν τη δυνατότητα να στηρίζονται μόνα τους -όπως ο κισσός ή ο παρθενόκισσος, ή υποβοηθούμενα από στηρίγματα και πλέγματα. Στους σκιερούς τοίχους, προτιμήστε να φυτέψετε φυλλοβόλα φυτά, που το χειμώνα αφήνουν τον τοίχο γυμνό και εκτεθειμένο στην ακτινοβολία. 
Άλλος τρόπος για να ‘’πρασινίσετε’’ τις κάθετες επιφάνειες είναι να διαμορφώσετε υποδοχές στον τοίχο, ώστε να δημιουργηθεί η κατάλληλη υποδομή για τη φύτευση. Η πρακτική αυτή εφαρμόζεται συνήθως σε τοίχους στήριξης. Σε αυτή την περίπτωση, δημιουργούνται ανοίγματα ως ζαρντινιέρες σε διάφορα σημεία του τοίχου, εγκαθίσταται σύστημα αυτόματου ποτίσματος και, στη συνέχεια, τοποθετείται το χώμα και τα φυτά.
Αν θέλετε να καλύψετε κολόνες ή άλλα κάθετα στοιχεία, μπορείτε να εγκαταστήσετε ειδικά κασπό, μέσα στα οποία θα βάλετε ειδικές γλάστρες. Στις γλάστρες αυτές τοποθετείται χώμα συγκεκριμένης σύστασης, για να είναι ελαφρύ, ενώ το πότισμα γίνεται συνήθως αυτόματα. Θα πρέπει, σε αυτή την περίπτωση, να είστε αρκετά προσεκτικοί στον τρόπο της στήριξης και στην αντοχή της κατασκευής που θα τοποθετήσετε. Τα τελευταία χρόνια, με αυτή τη μέθοδο έχουν διακοσμηθεί κολόνες φωτισμού σε αρκετούς δήμους της Αττικής.

Αν θέλετε να δώσετε μεγαλύτερη έμφαση στη βεράντα σας το καλοκαίρι ή αν ο χώρος που έχετε για φυτά είναι περιορισμένος, σκεφτείτε την λύση των κρεμαστών φυτών. Τα κρεμαστά φυτά προσθέτουν χρώμα και χάρη στα μπαλκόνια μας και μπορούν να μπουν σε γλάστρες η ζαρντινιέρες που σκαλώνουν στα κάγκελα του μπαλκονιού ή σε κρεμαστά καλάθια και δοχεία που κρέμονται από διάφορα σημεία των τοίχων.

Φυτά κατάλληλα για κρεμαστά δοχεία- Ανθισμένα:Μπιγκόνια κρεμοκλαδής, Φούξια, Σερφίνια, Πορτουλάκα, Βαμβακούλα (Μαστιχιά), Κολουμνέα, Σέντουμ, Υπομονή, Απορόκακτος (Φιδάκι), Μεσημβριάνθεμο, Διμορφοθήκη, Πετούνια, Επίσκια. Πρασινάδες: Πόθος, Τηλέγραφος, Κισσός, Χλωρόφυτο, Φτέρη, Φιλόδενδρο Σκάντενς, Ζεμπρίνα, Πολυπόδιο, Αδίαντο, Συγγόνιο, Σαξιφράγκα, Σπαράγγι, Φιτόνια, Φίκος Ρέπενς, Πλέκτρανθος.

Κάτι επίσης σημαντικό είναι το πότισμα. Έχετε υπόψη σας ότι τα φυτά σε κρεμαστά δοχεία χρειάζονται συχνότερο πότισμα, το καλοκαίρι μάλιστα χρειάζονται καθημερινό πότισμα. Η λίπανση είναι παρόμοια με τα άλλα φυτά του κήπου ή της βεράντας μας. Ένα σύνθετο λίπασμα αργής απορρόφησης μπορεί να προστεθεί στο εδαφικό μείγμα, και υδατοδιάλυτα λιπάσματα μπορούν να προστίθενται περιοδικά.

Μπορείτε, επίσης, να δημιουργήσετε ανθισμένες ανθοστήλες με ειδικές γλάστρες που υπάρχουν στην αγορά. Πρόκειται για γλάστρες που τοποθετούνται η μία πάνω στην άλλη, δημιουργώντας έναν πύργο. Σε αυτό το σύστημα, τοποθετείται χώμα και στη συνέχεια γίνεται η φύτευση. Οι γλάστρες μπορεί να ποτίζονται αυτόματα και προσφέρονται για τη δημιουργία διάφορων φυτικών συνθέσεων, αφού συνήθως έχουν αρκετά επίπεδα. Το σύστημα χρησιμοποιείται συνήθως για τη φύτευση φράουλας, αλλά δίνει τη δυνατότητα και για άλλες διακοσμητικές φυτεύσεις.

Οι σύγχρονες εφαρμογές για κάθετους κήπους απαιτούν την προσαρμογή πάνω στον τοίχο ειδικών υποδομών που αποτελούνται από δοχεία που έχουν υποστεί ιδιαίτερη επεξεργασία και έχουν κατάλληλο υπόστρωμα. Αλλά όχι χώμα, ούτε αυτόματο σύστημα ποτίσματος. Το αποτέλεσμα είναι τόσο πρακτικό όσο και διακοσμητικό. Το ειδικό υπόστρωμα, χρησιμοποιείται μόνο για τη στήριξη των ριζών, ενώ τα φυτά καλλιεργούνται «υδροπονικά», δηλαδή παίρνουν όλα τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία μέσα από το νερό, χωρίς να χρειάζονται χώμα, που θα επιβάρυνε την κατασκευή με υπερβολικό βάρος. Οι φυτικές συνθέσεις των κάθετων κήπων είναι εμπνευσμένες από την αυτοφυή βλάστηση σε βράχια και κορμούς δέντρων. Χρησιμοποιώντας είδη με διαφορετική υφή, σχήματα και χρώματα φύλλων, μπορούμε να πετύχουμε ένα φαντασμαγορικό αποτέλεσμα, όπως αυτό του παρισινού μουσείου. Το σύστημα αυτό, καθώς και εκείνο του πράσινου τοίχου, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και στο εσωτερικό των κτιρίων, αρκεί να εξασφαλίζεται εκτός των άλλων και το απαιτούμενο φως. Άλλωστε, το σύστημα ποτίσματος είναι έτσι σχεδιασμένο ώστε να μη δημιουργεί προβλήματα υγρασίας, αλλά και διαρροές στο πάτωμα. Είναι μια διαφορετική πρόταση για επένδυση του τοίχου, αντί της ταπετσαρίας ή των έργων τέχνης.

Οι κάθετοι κήποι: ●Βελτιώνουν την ποιότητα του αέρα, επειδή τα φυτά συγκρατούν τα αιωρούμενα σωματίδια και τη σκόνη. ●Μειώνουν τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος. ●Μειώνουν τη θερμοκρασία στο εσωτερικό του κτιρίου. ●Απορροφούν ποσότητα βροχής, οπότε και γίνεται καλύτερη διαχείριση των ομβρίων υδάτων και μειώνονται οι πλημμύρες. ●Τα φυλλώματα απορροφούν τους ήχους, περιορίζοντας τις επιπτώσεις της ηχορύπανσης. ●Προστατεύουν το ίδιο το κτίριο από τη φθορά του χρόνου. ●Και τα κτίρια γίνονται πιο όμορφα.

Η επιλογή των φυτών στον ‘’κάθετο κήπο’’ είναι προσαρμοσμένη στις κλιματικές ανάγκες κάθε περιοχής. Πολλά είδη φυτών, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ανά περίπτωση σε κάθετες φυτεύσεις. Να μερικά παραδείγματα φυτών:

Αναρριχητικά φυτά με γρήγορη ανάπτυξη- Αγιόκλημα, Βουκαμβίλια, Γλυσίνα, Κισσός, Κληματαριά, Παρθενόκισσος, Πολύγωνο, Ρυγχόσπερμο.
Για κάθετη φύτευση σε ηλιόλουστα σημεία – Αμπέλια, Άλυσσος, Βερβερίδα, Βερονίκη νάνα, Γεράνι Γιουνίπερος, Δεντρολίβανο έρπον, Θυμάρι, Κίστος, Λαντάνα νάνα, Λεβάντα, Λεβαντίνη, Μπούζι, Σπιραία έρπουσα, Τεύκριο έρπον, Υπέρικο έρπον, Φασκόμηλο.
Για κάθετη φύτευση σε σκιερά σημεία – Αγιόκλημα, Βερβερίδα, Βερονίκη νάνα, Κισσός, Ρυγχόσπερμο, Φτέρη (διάφορα είδη).
Για κάθετη φύτευση σε θέσεις με άνεμο και κρύο - Αγγελική νάνα, Βερβερίδα, Γιουνίπερος, Δεντρολίβανο έρπον, Ρείκι, Κισσός, Λεβάντα, Λεβαντίνη, Σπιραία έρπουσα, Τεύκριο έρπον, Υπέρικο έρπον.

Οι κρεμαστοί κήποι της Βαβυλώνας θεωρούνται ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου αν και πολλές αμφιβολίες έχουν εκφραστεί για την φυσική ύπαρξή τους. Οι κήποι αυτοί ήταν φυτεμένοι σε υπερυψωμένα πεζούλια και χτίστηκαν περίπου το 600 π.Χ. και εμπνευστής τους ήταν ο βασιλιάς Ναβουχοδονόσορ Β΄. Ο  Διόδωρος ο Σικελιώτης έγραψε ότι αυτοί οι πολυεπίπεδοι κήποι στηρίζονταν σε μια σύνθετη κατασκευή από χοντρούς τούβλινους τοίχους, πέτρινα υποστυλώματα και δοκούς από κορμούς φοινικόδενδρων σε πυκνή διάταξη. Και ο Στράβωνας αναφέρει ότι το πότισμα των κήπων γινόταν με νερό από το γειτονικό ποταμό  Ευφράτη.

Κρεμαστοί όμως κήποι δημιουργούνται και με κρεμαστά φυτά που φυτεύονται σε γλάστρες ή ζαρντινιέρες. Σκαλώνουν στα κάγκελα του μπαλκονιού ή σε κρεμαστά καλάθια και δοχεία που κρέμονται από διάφορα σημεία των τοίχων ή της οροφής του σπιτιού μας. Για να δημιουργήσουμε όμως αυτή την όψη χρειάζονται να ακολουθήσουμε ορισμένα κριτήρια. Διαλέγουμε την τοποθεσία. Κάθε μέρος που προστατεύεται από τον καυτό μεσημεριανό ήλιο και τους ανέμους είναι κατάλληλο. Μετά διαλέγουμε τα δοχεία που ταιριάζουν στο χώρο μας. Βασικό και για τα κρεμαστά φυτά είναι το είδος του χώματος που θα χρησιμοποιήσουμε. Προτιμείστε μείγμα χώματος από τύρφη και περλίτη. Είναι κατάλληλο για τα περισσότερα είδη φυτών. Μουσκεύουμε καλά το χώμα πριν την χρήση του. Αν θέλουμε να δώσουμε έμφαση τονίζοντας τις αντιθέσεις των χρωμάτων χρησιμοποιούμε φυτά με λουλούδια. Δεν ξεχνάμε και τις πρασινάδες. Τα πράσινα φυτά δημιουργούν εξίσου εντυπωσιακά αποτελέσματα με τα ανθισμένα. Χρησιμοποιούμε πράσινα φυτά που κρέμονται. Το μυστικό για πετυχημένο αποτέλεσμα είναι να φυτευτούν τα φυτά σωστά από την αρχή. Επίσης, σημαντικό είναι το πότισμα. Έχετε υπόψη σας ότι τα φυτά σε κρεμαστά δοχεία χρειάζονται συχνότερο πότισμα, το καλοκαίρι μάλιστα χρειάζονται καθημερινό πότισμα. Η λίπανση είναι παρόμοια με τα άλλα φυτά του κήπου ή της βεράντας μας. Ένα σύνθετο λίπασμα αργής απορρόφησης μπορεί να προστεθεί στο εδαφικό μείγμα, και υδατοδιάλυτα λιπάσματα μπορούν να προστίθενται περιοδικά.

Για τους ταρατσόκηπους υπάρχουν σήμερα πολλές δυνατότητες κατασκευής τους. Όμως δύο παράγοντες (εκτός των χρημάτων) περιορίζουν τις επιλογές. Η στατική του κτιρίου και η κλίση της σκεπής. Έτσι, είναι πάντα σκόπιμη η συνεργασία με τεχνικούς πουέχουν τις αναγκαίες γνώσεις. Ιδιαίτερα πρέπει να προσεχθεί το βάρος της συνολικής κατασκευής και η στεγανοποίηση της ταράτσας.

Η κλίση δεν πρέπει να είναι μικρότερη από 5° ώστε να εξασφαλίζεται η αποστράγγιση ενώ η στεγάνωση εξασφαλίζεται με ειδικές μεμβράνες.

Με τα κατάλληλα φυτά και την ασφαλή περίφραξη η ταράτσα ενός κτιρίου μπορεί να μεταμορφωθεί σε ένα κήπο για τις πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές, στις οποίες υπάρχει κατά κανόνα αισθητή έλλειψη πρασίνου. Ανάλογα με τις οικονομικές σας δυνατότητες, μπορείτε να αναθέσετε το σχεδιασμό του κήπου σ' έναν αρχιτέκτονα τοπίου, ένα γεωπόνο- κηποτέχνη, έναν κηπουρό ή να επιχειρήσετε να τον φτιάξετε μόνοι σας. Για τη δημιουργία του ταρατσόκηπου συνήθως, αποτυπώνουμε πάνω σ' ένα χαρτί το διαθέσιμο χώρο μας. Σημειώνουμε τις διαστάσεις της ταράτσας, τον προσανατολισμό της σε σχέση με τα σημεία του ορίζοντα, την κατεύθυνση που έχουν οι επικρατούντες άνεμοι, οτιδήποτε είναι χτισμένο πάνω στην ταράτσα και τη θέση των γειτονικών κτιρίων και των ψηλών δέντρων που μπορούν να προσφέρουν σκιά στις θερμές ώρες της ημέρας. Χρησιμοποιούμε μεγάλες ζαρντινιέρες (κατά προτίμηση από ξύλο) για να φυτέψουμε δέντρα και θάμνους. Όταν αυτά τα φυτά ψηλώσουν, θα σχηματίσουν ένα πράσινο τοίχο. Επίσης, μπορούμε να δημιουργήσουμε μικρά χωμάτινα παρτέρια στις γωνίες της ταράτσας και να φυτέψουμε μερικά φυτά πάντως καιρού, όπως είναι η γιούκα, τα φοινικοειδή, η αγγελική και τα κυπαρισσοειδή. Πολύ καλή επιλογή είναι και η ελιά.

Για να μην απαιτεί διαρκή φροντίδα ο ταρατσόκηπος αποφύγετε να στριμώξετε όσο το δυνατόν περισσότερα στοιχεία στον κήπο και φροντίστε να εξασφαλίσετε σε κάθε φυτό το χώρο που χρειάζεται για να αναπτυχθεί φυσιολογικά. Επειδή τα παρτέρια έχουν υψηλό κόστος, προτιμήστε να φτιάξετε 2-3 μεγάλα αντί για πολλά και μικρά σε μέγεθος. Προτού φυτέψετε δέντρα και θάμνους ενημερωθείτε από κάποιον γεωπόνο πόσο πολύ ψηλώνουν και πόσο συχνά χρειάζονται κλάδεμα για να διατηρηθούν στο επιθυμητό ύψος. Εξασφαλίστε την απαιτούμενη παροχή νερού για να διευκολυνθείτε στο πότισμα των φυτών, αλλά και την ασφαλή αποχέτευση της βροχής και του πλεονάζοντος νερού ποτίσματος προς τις υδρορροές της ταράτσας.