Για το Μεσογειακό χώρο και τις γειτονικές περιοχές της στεριάς, η έρημος της Σαχάρα (κυρίως στη συμβολή Μαυριτανίας, Μάλι, Τζαντ και Αλγέρι) είναι μια βασική πηγή των θυελλών σκόνης και της λασποβροχής ολόκληρο το χρόνο, με μεγαλύτερη συχνότητα κατά την άνοιξη. Για να ξεκινήσει όμως μια ανεμοθύελλα χρειάζονται οι κατάλληλες συνθήκες. Συνήθως, η ημερήσια άνοδος της θερμοκρασίας του αέρα κοντά στο έδαφος, δημιουργεί δυνατούς ανέμους οι οποίοι ανακατεύουν και μεταφέρουν σωματίδια άμμου στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας. Απ’εκεί η αερομεταφερόμενη σκόνη μπορεί να διανύσει ..........χιλιάδες χιλιόμετρα (π.χ. Ελλάδα, Ισπανία, Τουρκία, Μαύρη Θάλασσα, Μ. Βρετανία, Νορβηγία, Γροιλανδία, Ατλαντικός, Καραϊβική, Βραζιλία) μέχρι να φτάσει και πάλι στην επιφάνεια του εδάφους ή της θάλασσας με τη μορφή λασποβροχής ή και από τον άνεμο. Σχετικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα σωματίδια αυτά της σκόνης, μπλοκάρουν το φως του ήλιου και επομένως μπορούν να δημιουργήσουν περιφερειακά και υπερ-περιφερειακά προβλήματα στη θέρμανση των θαλασσών και της στεριάς, ενώ δεν είναι λίγοι οι επιστήμονες που πιστεύουν ότι η σκόνη από τις ερήμους είναι ένας σημαντικός παράγοντας που δεν μπορεί να αγνοηθεί, όταν μελετάτε η μεταβολή της γήινης θερμοκρασίας. Εξάλλου, μερικοί συγκρίνουν την επίδραση της σκόνης της Σαχάρας (σκόνη προέρχεται και από άλλες ερήμους όπως η Καλαχάρι, η Γκόμπι, η Νεβάδα, η Αραβική, η έρημος της Βικτώρια στην Αυστραλία κ.ά ) με το φαινόμενο Ελ Νίνιο σε μικρογραφία, που όμως μεταβάλλει τη γήινη θερμοκρασία και μπορεί να προκαλέσει τυφώνες, θύελλες και καταιγίδες για εκτεταμένα χρονικά διαστήματα. Μάλιστα επιστημονική ομάδα της NASA παρακολούθησε το φαινόμενο στον Ατλαντικό ωκεανό και τα αποτελέσματα σχετικών μετρήσεων έδειξαν ότι το φως του ήλιου, κάτω από την αποκλειστική επίδραση της σκόνης της Σαχάρας, προκάλεσε ψύξη στο ένα τρίτο της συνολικής επιφάνειας του Βόρειου Ατλαντικού κατά 0,37- 0,72 βαθμούς Fahrenheit , μεταξύ Ιουνίου 2005 και 2006. Επίσης, άλλοι επιστήμονες ανατρέχοντας σε ιστορικά αρχεία για τη θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας του Βορείου Ατλαντικού βρήκαν μια ισχυρή συσχέτιση που δείχνει ότι είχαν καταγραφεί οι πιο δροσερές θερμοκρασίες στον Ατλαντικό, στα πιο ‘’σκονισμένα’’, από τη σκόνη που προερχόταν από την έρημο της Σαχάρας, έτη. Εξάλλου, επιστήμονες μελετώντας εκτεταμένες περιοχές της Σαχάρα, επισημαίνουν το ρόλο της ξηρασίας λόγω των κλιματικών αλλαγών, της υπερβόσκησης, των βαθιών οργωμάτων, αλλά και των κάθε είδους δραστηριοτήτων (π.χ.οχήματα 4Χ4 και αγώνες ταχύτητας στην έρημο, τουριστική ανάπτυξη), στην αύξηση των συχνοτήτων θυελλών σκόνης, που σε ορισμένες χώρες της Μεσογείου είναι και 10 φορές περισσότερες σε σχέση με τη προηγούμενη δεκαετία. Για παράδειγμα, τα οχήματα που κινούνται στις περιοχές της Σαχάρα, διασπούν την ‘’κρούστα’’ που με φυσικό τρόπο (αναπτύσσονται εκεί λειχήνες και άλγη) καλύπτει και προφυλάσσει τη δομή του εδάφους στις αμμώδεις περιοχές, με αποτέλεσμα τα σωματίδια της άμμου ευκολότερα παρασύρονται από θύελλες και καταιγίδες. Πρόσφατες εκτιμήσεις των συνολικών εκπομπών σκόνης από την περιοχή της Σαχάρα υπολογίζονται σε περίπου 2 έως 3 δισεκατομμύρια τόνους ετησίως, με σωματίδια που μεταφέρονται μέχρι και τη Γροιλανδία και τη νότιο Αμερική. Σε περιοχές της ερήμου, την άμμο-καταιγίδα συνήθως προκαλούν έντονες ατμοσφαιρικές πιέσεις που δημιουργούν αύξηση της ταχύτητα του ανέμου σε μια ευρεία περιοχή. Καθώς η δύναμη του ανέμου διέρχεται πάνω από τα χαλαρά σωματίδια της άμμου, αυτά αρχίζουν να έρπουν, να δονούνται και να κάνουν ‘’άλματα’’, ενώ προκαλείται από την τριβή και στατικό ηλεκτρικό πεδίο με τα σωματίδια της άμμου να αποκτούν αρνητικό φορτίο σε σχέση με το έδαφος, το οποίο με τη σειρά του χαλαρώνει περισσότερα σωματίδια άμμου. Η κατακόρυφη έκταση (φτάνουν και τα 6000μέτρα σε ύψος) και η μεταφορά (πολλές φορές χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά) της σκόνης καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τη σταθερότητα της ατμόσφαιρας πάνω από το έδαφος, καθώς και από το βάρος των σωματιδίων. Εξάλλου, σωματίδια της επιφάνειας καλλιεργούμενων εδαφών (επιπτώσεις από κακές γεωργικές πρακτικές, την υπερβόσκηση και τις αλλεπάλληλες πυρκαγιές δασικών περιοχών) μπορούν να ακολουθήσουν την πιο πάνω διεργασία και να γίνουν χαλαρά, κυρίως λόγω της ξηρασίας ή και σε άνυδρες συνθήκες, και να μεταφερθούν στην ατμόσφαιρα από την αιολική ενέργεια, αλλά και από ποικίλες αιτίες. Οι θύελλες σκόνης προκαλούν απώλεια του εδάφους από την ξηρά, και το χειρότερο είναι ότι αφαιρούν κατά προτίμηση οργανική ύλη και πλούσια σε θρεπτικά συστατικά ελαφρύτερα σωματίδια, με αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγικότητας της εκεί γεωργίας. Από την άλλη πλευρά, η κατάπτωση της αερομεταφερόμενης σκόνης, ως λασποβροχή ή και ως απλή σκόνη, επιφέρει ζημιές στα νεαρά φυτά μιας καλλιέργειας και στις αστικές περιοχές, εξαιτίας των λειαντικά ιδιοτήτων των σωματιδίων, επηρεάζει την ορατότητα στις μεταφορές, την ανθρώπινη υγεία, λόγω εισπνοής σκόνης και άλλα. Εξάλλου, η αερόφερτη σκόνη από την έρημο της Σαχάρα, καθώς περιέχει θρεπτικά και άλλα συστατικά (άζωτο, σίδηρο και φώσφορο) των ορυκτών της Σαχάρας, λειτουργεί ως λίπασμα για την παραγωγικότητ του πλαγκτόν και για την τροφική αλυσίδα και έτσι διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη γονιμότητα μεγάλων περιοχών του Ατλαντικού Ωκεανού, αλλά και της Μεσογείου, αλλά μπορεί να δημιουργήσει ανεπιθύμητες συνθήκες όταν διεγείρει την παραγωγή της μαζικής-εκρηκτικής αφθονίας του φυτοπλαγκτού, τον ευτροφισμό στα υδατικά οικοσυστήματα και να επηρεάσει τον κύκλο ζωής των φυτών που είναι ουσιώδη διαδικασία για τη διατήρηση της ισορροπίας των αερίων στην ατμόσφαιρα. Επομένως, η αερομεταφερόμενη σκόνη απειλή μεταξύ των άλλων την ανθρώπινη υγεία, επιδεινώνει τις παγκόσμιες κλιματικές αλλαγές και μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες για ευαίσθητους οικοτόπους, ακόμη και για τους κοραλλιογενείς υφάλους. Εξάλλου, επιστήμονες μελετώντας εκτεταμένες περιοχές της Σαχάρα, επισημαίνουν το ρόλο της ξηρασίας λόγω των κλιματικών αλλαγών, της υπερβόσκησης, των βαθιών οργωμάτων, αλλά και των κάθε είδους δραστηριοτήτων (π.χ. οχήματα 4Χ4 και αγώνες ταχύτητας στην έρημο, τουριστική ανάπτυξη), στην αύξηση των συχνοτήτων θυελλών σκόνης, που σε ορισμένες χώρες της Μεσογείου είναι και 10 φορές περισσότερες σε σχέση με τη προηγούμενη δεκαετία. Για παράδειγμα, τα οχήματα που κινούνται στις περιοχές της Σαχάρα, διασπούν την ‘’κρούστα’’ που με φυσικό τρόπο (αναπτύσσονται εκεί λειχήνες και άλγη) καλύπτει και προφυλάσσει τη δομή του εδάφους στις αμμώδεις περιοχές, με αποτέλεσμα τα σωματίδια της άμμου ευκολότερα παρασύρονται από θύελλες και καταιγίδες. Πρόσφατες εκτιμήσεις των συνολικών εκπομπών σκόνης από την περιοχή της Σαχάρα υπολογίζονται σε περίπου 2 έως 3 δισεκατομμύρια τόνους ετησίως, με σωματίδια που μεταφέρονται μέχρι και τη Γροιλανδία και τη νότιο Αμερική και αυτή η ατμοσφαιρική φόρτιση είναι ικανή για να επηρεάσει και το κλίμα. Η διασυνοριακή φύση της σκόνης και της λασποβροχής είναι ένα πραγματικά παγκόσμιο ζήτημα το οποίο δεν λαμβάνει την προσοχή που πρέπει. Η σημασία των λεκανών σκόνη, ως πηγή της παγκόσμιας σκόνης είναι τώρα ευρύτερα κατανοητή και το μέγεθος της προσδιορίζει τις επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον, στη γεωργία, στην υγεία κα στην οικονομία.
