_______________

" In all things of Nature, there is something of the marvelous" (Aristotle -Parts of Animals, I.645A16)

" Nature ......loves simplicity and unity" ( J. Kepler -Apologia)


****** Για το Περιβάλλον, τη Βιώσιμη Προοπτική και ......άλλα Σημαντικά!

(http://sites.google.com/site/perivalloncom/
http://www.perivallon.com, http://envifriends2.blogspot.com, http://envifriends.blogspot.com)
_______________

* ΦΥΣΗ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ----- * ΑΝΘΡΩΠΟΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΑ -

- Ο ΚΑΙΡΟΣ -

- Μαρσαλίνα: Η Μάστιγα της Ξήρανσης των Πεύκων.





Ένα μυζητικό έντομο η ‘’Μαρσαλίνα η ελληνική’’ (Marchalina hellenica, Gennadios, 1882), προσβάλλει το φλοιό των πεύκων και δημιουργεί τη γνωστή βαμβακίασή τους, η οποία αποδυναμώνει, εξασθενεί και τελικά ξηραίνει τα πεύκα. Για την ιστορία, το έντομο αυτό συμβίωνε με το πεύκο εδώ και χιλιάδες ή εκατοντάδες χρόνια, καθόσον υπάρχουν αντίστοιχες μαρτυρίες σε κείμενα του 1415 μ.Χ., όπως μας ενημερώνει ο εντομολόγος Π. Γεννάδιος ο οποίος το 1882 ταυτοποίησε το έντομο αυτό. Τότε, καθώς λέγουν οι ειδικοί, στα φυσικά δασικά οικοσυστήματα υπήρχε οικολογική ισορροπία, ενώ δεν είχε παρατηρηθεί ποτέ πρόβλημα καταστροφής πεύκων από τη Μαρσαλίνα, διότι οι βιοτικοί, κλιματικοί και εδαφικοί παράγοντες, ήταν φαίνεται εναρμονισμένοι μεταξύ τους, ενώ οι φυσικοί εχθροί του εντόμου (π.χ. κυρίως μερικά πουλιά και άλλα έντομα) ρύθμιζαν προς το καλύτερο τους πληθυσμούς της Μαρσαλίνας. Η Μαρσαλίνα ζει στις σχισμές των πεύκων και στο προνυμφικό της στάδιο, με τη μορφή παχιάς και ραβδωτής κάμπιας, παράγοντας ένα αφρο-κηρώδες λευκό προστατευτικό κάλυμμα, τη γνωστή βαμβακίαση, ρουφά για να τραφεί χυμούς από τα δένδρα με το μακρύ ρύγχος της. Εξάλλου, τα πλούσια σε υδατάνθρακες περιττώματά της δημιουργούν το γνωστό ‘’μελίτωμα’’ που στάζει από τα πεύκα, που όμως αποτελεί τη βασική τροφή της μέλισσας, για την παραγωγή του πευκόμελου.
Η Μαρσαλίνα υπάρχει σε διάφορες περιοχές της λεκάνης της Ανατολικής Μεσογείου. Ωστόσο, η εκρηκτική εξάπλωση αυτού του εντόμου στα πεύκα τουλάχιστον της Αττικής δεν είναι ξεκάθαρη. Ήδη από το 1992 το Τμήμα Μελισσοκομίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου προχωρά στον εμβολιασμό με τη Μερσαλίνα 10.000 στρεμμάτων στα δάση της Κεντρικής Μακεδονίας και της Στερεάς Ελλάδος. Στη συνέχεια εμβολιάζονται επιπλέον 55.000 στρεμμάτων. Μάλιστα, το 1996 εκδόθηκε από το Υπουργείο Γεωργίας βιβλίο ( συγγραφέας ο γεωπόνος Θ.Μπίκος) με οδηγίες για τον αποτελεσματικό εμβολιασμό με Μερσαλίνα των πεύκων. Η έκδοση αυτή αποτελεί αδιάψευστη μαρτυρία για το πως, ποιοι και πότε δημιούργησαν την οικολογική αυτή πανωλεθρία. ….. «Κάντε ανοιχτούς εμβολιασμούς. Με άλλα λόγια διασπείρετε τα εμβόλια μέσα στο δάσος και δώστε χρόνο στον εργάτη να προχωρήσει προοδευτικά μόνος του. Εμείς τοποθετούμε σ’ένα δάσος μικρές γλυκές φωτιές» προτρέπει και δίνει οδηγίες ο συγγραφέας προς τους μελισσοκόμους, για την εξάπλωση της σημερινής μάστιγας.
Το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο που στηρίζει τη φυτοπροστασία της χώρας, θεωρεί τη Μαρσαλίνα ‘’πρωτογενές παράσιτο του πεύκου, διότι απομυζεί τους χυμούς του και ότι σε υψηλή ανάπτυξη πληθυσμών του εντόμου, όπως αυτή που προκλήθηκε από τον εμβολιασμό, προκαλεί καχεξία και ξήρανση. Μαζί όμως με τη Μαρσαλίνα ανίχνευσαν και νηματώδεις οργανισμούς οι οποίοι προϋπήρχαν μαζί της σε φυσιολογικούς αριθμούς και που σήμερα έχουν και αυτοί αυξηθεί εκρηκτικά. Μελετάει επίσης, την προώθηση βιολογικής καταπολέμησής της με έντομα «εχθρούς», ώστε να καταστεί δυνατός ο έλεγχός της και να επέλθει η ισορροπία’’. Εξάλλου, από ερευνητές του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών της Θεσσαλονίκης, έπειτα από έρευνες που πραγματοποίησαν από το 1997 μέχρι το 2005, διατύπωσαν το συμπέρασμα ότι «…..αιτία για την ξήρανση πεύκων είναι νηματώδεις σκώληκες του γένους ‘’bursapnelenchus’’ που συνυπάρχουν πάντοτε με τη Μαρσαλίνα και των οποίων οι πληθυσμοί έχουν πάρει εκρηκτικές διαστάσεις πολλαπλασιασμού». Εξάλλου, από το Ινστιτούτο Μεσογειακών Οικοσυστημάτων και Τεχνολογίας Δασικών Προϊόντων δόθηκε η εικόνα ότι η Μαρσαλίνα «… δεν καταπολεμείται με το πλύσιμο, του οποίου η αποτελεσματικότητα είναι μηδαμινή και χρησιμοποιείται μόνο για ανακουφιστικούς λόγους. Το νερό παρασύρει το έντομο και τη βαμβακάδα στο έδαφος, αλλά αυτή η μέθοδος έχει αποδειχθεί ατελέσφορη. Πολλά έντομα μετακινούνται στην αντίθετη κατεύθυνση στα ακροκλάδια του δένδρου, όπου συνεχίζουν να αναπαράγονται. Συγχρόνως με το πλύσιμο καταστρέφονται κλαδιά, με αποτέλεσμα να μειώνεται η αντίσταση του πεύκου στους δυνατούς ανέμους. Ξεκολλάει επίσης το πιτύκι (νεκρός φλοιός) αφήνοντας ακάλυπτους τους εσωτερικούς ιστούς του κορμού, οπότε τα παράσιτα εισχωρούν ευκολότερα’. Τα πεύκα πρέπει να ψεκαστούν με φυτικό έλαιο από θυμάρι και σχίνο της ελληνικής χλωρίδας που δεν προκαλεί το παραμικρό είδος βλάβης. Μάλιστα, τα δύο αυτά έλαια είναι αποδεκτά ως συστατικά τροφίμων’’.
Πριν από μερικά χρόνια μας καθυσύχαζαν οι αρμόδιοι επιστήμονες και μη, ότι η ‘’βαμβακίαση των πεύκων δεν αποτελεί κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, ενώ το φαινόμενο της ξήρανσης αστικών πεύκων θα πρέπει να αναζητηθεί σε συνδυασμό πολλών και διαφορετικής κατά περίπτωση έντασης αιτίων όπως είναι η περιβαλλοντική ρύπανση, ξηρασία, συνθήκες υγρασίας-οξύτητας- γονιμότητας του εδάφους, διαταραγμένη οικολογική ισορροπία τοπικών οικοσυστημάτων κ.ά’’ . Δυστυχώς για άλλη μια φορά μας παραπλάνησαν, εφόσον δεν ήσαν και ο ίδιοι παραπλανηθέντες ή εφόσον αγνοούσαν όσα οι διεθνής επιστημονική κοινότητα έχει συστήσει για την αντιμετώπιση του προβλήματος της Μαρσαλίνα. Για μας εδώ, τότε ξεκίνησε το παιχνίδι και ο φαύλος κύκλος με τους ψεκασμούς και τις παιδαριώδεις πρακτικές αντιμετώπισης της Μαρσαλίνα και που συνεχίζεται. Ωστόσο, το πρόβλημα της Μαρσαλίνα και της βαμβακίσης των πεύκων φαίνεται ότι είναι αρκετά πολυσύνθετο και δυστυχώς, μέχρι στιγμής, δεν φαίνεται να υπάρχει εφαρμόσιμη και αποτελεσματική λύση και αντιμετώπιση, καθώς τα μελιτώματα των πεύκων ενθαρρύνουν μόνο τους ‘’πευκομελο-παραγωγούς της διπλανής ταράτσας’’, ενώ τα πεύκα ‘’πεθαίνουν όρθια’’
Για το πρόβλημα της Μαρσαλίνα στη χώρα μας δεν υπάρχει κοινή αντιμετώπιση. Υπουργεία και αρμόδιοι φορείς δεν έχουν καταλήξει πως θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, ενώ αρκετοί Δήμοι έχουν αναπτύξει δικές τους πρωτοβουλίες. Μια από αυτές είναι ενδιαφέρουσα. Έτσι, για παράδειγμα στο Δήμο Αμαρουσίου, εδώ και μερικά χρόνια πλένουν τα πεύκα με νερό, κολλώντας μετά το πλύσιμο, μια ειδική οικολογική ταινία γύρω από τον κορμό του κάθε πεύκου. Τα πεύκα του Δήμου, όπως υποστηρίζεται από τη δημοτική αρχή, κατά 60% έχουν γλιτώσει από τη βαμβακίαση. Η μέθοδος της οικολογικής ταινίας βασίζεται στον βιολογικό κύκλο του εντόμου, στην παρακολούθησή του, και στην εξαπόλυση ενός άλλου ωφέλιμου εντόμου (κρυπτόλαιμος). «Στη σωστή χρονική στιγμή επικαλύπτουμε ταινίες 10 πόντων με ειδική κόλλα (μαστίχη) που χρησιμοποιείται στη βιολογική γεωργία. Τυλίγεται ο κορμός χαμηλά και κάτω από το ύψος των δύο μέτρων. Εάν ο πληθυσμός της Μαρσαλίνα είναι αυξημένος, τότε προηγείται πλύσιμο με μέτρια πίεση ώστε να κατεβάσουμε τα έντομα. Σκοπός μας είναι να μην καταστρέψουμε εντελώς το έντομο, αλλά να το κρατήσουμε σε πληθυσμιακή ισορροπία. Η κόλλα διαρκεί οκτώ μήνες, δεν εξατμίζεται, δεν απομακρύνεται από τη βροχή. Η επιτυχία είναι να «πιαστεί» στην ειδική κόλλα το έντομο τη στιγμή της κινητικότητάς του, δηλαδή Μάρτιο-Απρίλιο, Μάιο-Ιούνιο, Σεπτέμβριο-Οκτώβριο, που βγαίνει για να βρει νέες θέσεις ωοτοκίας.Τον Ιούνιο επίσης εξαπολύουμε τον κρυπτόλαιμο ψηλά στα κλαριά για να βοηθήσουμε επιπλέον τη μείωση του πληθυσμού της Μαρσαλίνα».
Σήμερα, μετά από 18 χρόνια μετά τους πρώτους εμβολιασμούς με τη Μαρσαλίνα, τα αποτέλεσματα είναι απογοητευτικά, καθώς είναι εμφανής η ριζική διατάραξη της οικολογικής ισορροπίας, τουλάχιστον στα αστικά και περιαστικά πεύκα (άλση, δάση, αυλές , δεντροστοιχίες κλπ).
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...