Πριν από περίπου 150 χρόνια, έγινε μια
από τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις στην ιστορία της επιστήμης της βιολογία. Διατυπώθηκε η εξελικτική
θεωρία μέσα από τη φυσική επιλογής των έμβιων όντων. Η
εξελικτική θεωρία, για τους μη ειδήμονες, πιστώνεται στο Δαρβίνο (Charles Darwin, 1809-1882). Ωστόσο, την ίδια περίοδο που ο Δαρβίνος διετύπωνε την
θεωρία του, ο επίσης Βρετανός Γουάλλας (Alfred Russell Wallace, 1823-1913), διετύπωνε σε ένα άρθρο του προς αυτόν (τίτλος άρθρου:On the tendency of varieties to depart indefinitely from the original type= Για την τάση των ποικιλιών να απομακρύνονται
απ’αόριστον από τον πρωταρχικό τύπο), την ίδια άποψη της
εξέλιξης των ειδών που βασιζόταν στη φυσική επιλογή. Σύμφωνα με τους μελετητές
για το έργο των δύο αυτών κορυφαίων στοχαστών της εξελικτικής θεωρίας του 19ου
αιώνα, οι απόψεις του συντηρητικού Δαρβίνου παρέμεναν στο γραφείο του για
περισσότερα από 15 χρόνια, καθώς έβλεπε ότι η τότε επιστημονική κοινότητα και
κατ’επέκταση η κοινή γνώμη δεν ήσαν έτοιμοι να αποδεχθούν τη θεωρία του. Όμως, αυτός,
παίρνοντας το γράμμα με το άρθρο του Γουάλλας, ο οποίος διετύπωνε ταυτόσημα
συμπεράσματα για την εξέλιξη των ειδών, αποφάσισε ότι ήταν καιρός να κάνει το
πρώτο βήμα και να δημοσιοποιήσει τις απόψεις του για την εξελικτική θεωρία του,
καταρχήν στους κοντινούς του φίλους γεωλόγο Charles Lyell, και το
βοτανικό και εξερευνητή Joseph D. Hooker
και ακολούθως να δημοσιεύσει
το 1859 το έργο του ‘’On the origin of species=Για την προέλευση των ειδών’’. Λέγεται μάλιστα ότι αυτοί οι δύο φίλοι
του, που ήταν ήδη μέλη της ‘’Linnaeum Society’’ του Λονδίνου (πρώτη παγκόσμια εταιρία για τη μελέτη και
ταξινόμηση φυτών και ζώων και της φυσικής ιστορίας που ιδρύθηκε το 1788 στο
Λονδίνο ), ανέγνωσαν στην ίδια συνεδρίαση της εταιρίας, το 1858, το άρθρο του Γουάλλας
που είχε στείλει στο Δαρβίνο, καθώς και αποσπάσματα από το βιβλίο του Δαρβίνου που
είχαν στη κατοχή τους. Έτσι, πιστώνεται στο πλατύ κοινό η εξελικτική θεωρία στο
Δαρβίνο, ενώ για δεκαετίες στον τότε επιστημονικό κόσμο αναφερόταν ‘’εξελικτική
θεωρία των Darwin-Wallace’’.
O τρόπος με τον οποίο άλλαξαν όλα για τη βιολογία το
1859, με τη δημοσίευση από το Δαρβίνο της ‘’Καταγωγής των Ειδών’’, αλλά και με
τα δοκίμια του Γουάλλας, μερικές φορές μπορεί να δώσουν την παραπλανητική
εντύπωση ότι η θεωρία της εξέλιξης ξεπήδησε ξαφνικά χωρίς καμία προηγούμενο
στην ιστορία της επιστήμης......(για περισσότερα)
Όμως, η πρώτη ύλη για τη θεωρία της εξέλιξης και της
φυσικής επιλογής, ήταν γνωστή τότε, πριν από μερικές δεκαετίες. Γεωλόγοι και
παλαιοντολόγους είχαν κάνει μια συγκλονιστική υπόθεση, ότι η ζωή στη Γη είχε
αλλάξει με την πάροδο του χρόνου και ότι πολλά είδη είχαν εξαφανιστεί. Ταυτόχρονα,
εμβρυολόγοι και άλλα φυσιοδίφες στις αρχές της δεκαετίας του 1800, είχαν
ανακαλύψει, μερικές φορές ασυναίσθητα, ένα μεγάλο μέρος αποδείξεων της θεωρίας
των Darwin και Wallace.
Είναι πολύ σημαντικό
να αναφερθεί, ότι και ο Δαρβίνος και ο Γουάλλας βρήκαν την έμπνευσή τους για τη
φυσική επιλογή και την εξέλιξη των ειδών, στην οικονομία και ειδικότερα στα
δοκίμια του αγγλικανού παπά Thomas Malthus (1766-1834). Ο Μάλθους μεγάλωσε σε
μια εποχή επαναστάσεων και νέες φιλοσοφίες για την ανθρώπινη φύση. Άρχισε να
γράφει δοκίμια με την έννοια ότι ο άνθρωπος και η κοινωνία θα μπορούσαν να
βελτιωθούν χωρίς όρια. Ο Μάλθους, έχει μια ιερή θέση στην ιστορία της
βιολογίας, παρά το γεγονός ότι ο ίδιος και οι σύγχρονοί του τον θεωρούσαν όχι
ως βιολόγος, αλλά ως πολιτικό οικονομολόγο. Το 1797, δημοσίευσε ένα βιβλίο το ‘’Δοκίμιο
για την Αρχή του Πληθυσμού’’, στο οποίο προειδοποιούσε τους συμπατριώτες του,
ότι οι περισσότερες πολιτικές που έχουν σχεδιαστεί για να βοηθήσουν τους
φτωχούς, ήταν καταδικασμένες να αποτύχουν, λόγω της ασφυκτικής πίεσης της
αύξησης του πληθυσμού. Ένα έθνος μπορεί να διπλασιάσει εύκολα τον πληθυσμό του
μέσα σε λίγες δεκαετίες, οδηγώντας όμως στην πείνα και στη δυστυχία για όλους. Δηλαδή,
η αύξηση του πληθυσμού πάντα θα ξεπερνά την ικανότητά του να θρέψει τον εαυτό
του. Φαίνεται ότι
όταν ο Δαρβίνος και Γουάλλας μελέτησαν τα κείμενα του Μάλθους, διαπίστωσαν
ότι και τα ζώα και τα φυτά θα πρέπει να αντιμετωπίζουν την ίδια πληθυσμιακή
πίεση και δεν μπορούν να αναπαραχθούν στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους. Εξάλλου,
πολλοί οργανισμοί πεθαίνουν πριν γίνουν ενήλικες, άλλοι είναι ευάλωτοι σε ξηρασίες
και ψυχρούς χειμώνες και άλλες περιβαλλοντικές πιέσεις. Αλλά και η προσφορά
τροφής σε αυτούς τους οργανισμούς, όπως συμβαίνει με τον πληθυσμό του ανθρώπου,
δεν είναι απεριόριστη.
Σε αυτόν τον αγώνα για την ύπαρξη, την
επιβίωση και την αναπαραγωγή όλοι οι οργανισμοί δεν καταρρέουν από καθαρή τύχη.
Ο Δαρβίνος και Γουάλλας, ανεξάρτητα φαίνεται ο ένας από τον άλλο, συνειδητοποίησαν
ότι εάν ένα ζώο έχει κάποιο χαρακτηριστικό που το βοηθά να αντέχει στο φυσικό
περιβάλλον ή να αναπαράγεται με μεγαλύτερη επιτυχία, τότε μπορεί να αφήσει
περισσότερους απογόνους, πίσω από κάποια άλλα ζώα που υπολείπονται αυτού. Κατά
μέσο όρο, αυτό το χαρακτηριστικό, θα γίνει πιο κοινό στην επόμενη γενιά, και η
παραγωγή μετά από αυτό θα είναι ακόμη πιο επιτυχέστερη. Δηλαδή, η φύση
ασυνείδητα ‘’επιλέγει’’ τα άτομα με τις καλύτερες προσαρμογές στις τοπικές
συνθήκες επιβίωσής τους. Καθώς περνούσε ο καιρός, αμφότεροι, Δαρβίνος και
Γουάλλας, υποστήριξαν, χωριστά, αλλά και χρονικά την ίδια περίοδο, ότι η φυσική
επιλογή θα μπορούσε να παράγει νέους τύπους στα διάφορα τμήματα του σώματος ενός
ζώου, όπως για παράδειγμα στα φτερά, στο ράμφος, στα πόδια, μέχρι και με στα
μάτια τους.
Ο Γουάλλας, που
αποκαλείται πατέρας της βιογεωγραφίας, (μελέτη
της κατανομής των ειδών και των οικοσυστημάτων σε γεωγραφικό χώρο και μέσω του
γεωλογικού χρόνου)
ήταν αυτοδίδακτος. Εργάστηκε με το μεγαλύτερο αδελφό του στην εξερεύνηση των
ακτών της Ουαλίας, πουλώντας τα δείγματά τους σε μουσεία και συλλέκτες. Απέκτησε
εμπειρικές γνώσεις με τη συλλογή δειγμάτων ζώων και συμμετείχε σε ένα τετραετές
ταξίδι συλλογής πληροφοριών και υλικού στον Αμαζόνιο. Αργότερα με τη
χρηματοδότηση της Βασιλικής Γεωγραφικής Εταιρίας της Αγγλίας, ταξίδεψε στην Ινδονησία για τη συλλογή
πληροφοριών και δειγμάτων ζώων. Λέγεται ότι στις αποσκευές του κατά την
επιστροφή του είχε μαζί του περίπου
110000 δείγματα από έντομα, 7500 από κοχύλια, 8050 πουλιά και 410 από θηλαστικά
και πολλά ερπετά.
Ο Γουάλλας μαζί
με το Δαρβίνο, θεωρούνται από τους κορυφαίους θεμελιωτές και διερευνητές της
εξελικτικής θεωρίας. Ειδικότερα ο Γουάλλας, συνεισέφερε τα μέγιστα για την
ανάπτυξη της εξελικτικής θεωρίας εκτός του ότι
συν-ανακάλυψε μαζί με το Δαρβίνο τη ‘’ Φυσική επιλογή των ειδών’’. Το
έργο του επίσης μεταξύ των άλλων περιλαμβάνει την έννοια του προσαρμοστικού
μηχανισμού της άμυνας των ζώων ‘’χρωματική προειδοποίηση’’ (aposematism=πρωταρχικός μηχανισμός άμυνας των ζώων, που
το προειδοποιητικό σήμα μπορεί να λάβει τη μορφή εμφανούς χρώματος, ή ήχους, ή οσμές
που είναι επωφελείς για την αποφυγή πιθανής βλάβης τόσο για το θηρευτή, όσο και
για το θήραμα) στα ζώα, καθώς
και την ‘’επίδραση Wallace’’, (υπόθεση που
προϋποθέτει ότι η φυσική επιλογή μπορεί να συμβάλει στην αναπαραγωγική
απομόνωση των ειδών με την εξέλιξη των εμποδίων κατά του υβριδισμού ), μια υπόθεση
σχετικά με το πώς η φυσική επιλογή θα μπορούσε να συμβάλει στην ειδογένεση (speciation=εξελικτική διαδικασία με την οποία προκύπτουν νέα είδη οργανισμών).
Ο Wallace με το βιβλίο του για το Δαρβινισμό το 1889,
εξήγησε και υπερασπίστηκε τη θεωρία της φυσικής επιλογής, που
πρωτοπαρουσιάστηκε στο κοινό το 1859 από τον Darwin
σχετικά
με την προέλευση των ειδών. Σε αυτό πρότεινε ότι η φυσική επιλογή θα μπορούσε
να προκαλέσει την αναπαραγωγική απομόνωση για παράδειγμα δύο ποικιλιών με την
ενθάρρυνση της ανάπτυξης των εμποδίων κατά του υβριδισμού, και να συμβάλει έτσι
στην ανάπτυξη νέων ειδών. Η ισχύς των σκέψεων του Wallace
έχει
υποστηριχθεί από μαθηματικά μοντέλα και πρόσφατα από εμπειρικά δεδομένα στη
Φύση.
Ωστόσο,
ο Γουάλλας έντονα ελκόταν από αντισυμβατικές ιδέες. Υπερασπίστηκε τον
‘’Πνευματισμό’’ και την πίστη του στο ‘’Δυϊσμό’’ (φιλοσοφία του μυαλού). Εκτός
από τις επιστημονικές του εργασίες, ήταν ένας κοινωνικός ακτιβιστής για το τότε
κοινωνικό και οικονομικό σύστημα του 19ου αιώνα στη Βρετανία. Το ενδιαφέρον του
για τη φυσική ιστορία επεκτείνεται και στις ανησυχίες του για τις
περιβαλλοντικές επιπτώσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας. (πηγές:http://clearysviewpoint.blogspot.gr/2011/02/wallace-vs-darwin.html, http://brainmeta.com/forum/index.php?showtopic=18080, http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:vVv4QF2xlbUJ:evolution.berkeley.edu/evolibrary/article/history_14+&cd=3&hl=el&ct=clnk&gl=gr
