- Ρώτησε τη Φύση!.....θα σου Απαντήσει! Παρατηρώντας την, κάτι το σημαντικό θα βρείς!

Ναι, αν ρωτήσετε τη Φύση, θα σας δώσει την απάντηση! Αυτό όμως που χρειάζεται εκ μέρους σας, είναι να διαθέτετε δεισδυτική παρατήρηση επικεντρωμένη στο πρόβλημά σας, ενώ απαραίτητα είναι ανάγκη να συνεργαστείτε και να συνομιλήσετε με ειδικούς επιστήμονες. Και αξίζει να θυμηθούμε αυτό που διατύπωνε ο Αριστοτέλης (384-322 π.Χ.), ότι ‘’μιμείται γὰρ τέχνη τὴν φύσιν’’ (= η τέχνη μιμείται τη φύση).

Να μερικά επιτεύγματα της τεχνολογίας που εμπνεύστηκαν ή μιμήθηκαν πρότυπα, αρχές και συστατικά στοιχεία από τη Φύση.  1. Κατά την ελληνική μυθολογία,  ο Δαίδαλος με τον Ίκαρο δραπέτευσαν από τον Λαβύρινθο, που τους είχε φυλακίσει ο Μίνωας, με τη βοήθεια φτερών που έφτιαξαν, μιμούμενοι τα πουλιά. Πέταξαν στα ουράνια, όμως τα φτερά τους, φτιαγμένα εκτός από  πούπουλα είχαν και κερί. Αυτό έλειωσε, και έτσι η πρώτη πτήση στην ιστορία είχε τραγικό αποτέλεσμα. 2.Το μεγάφωνο του  τηλεφώνου, είναι εμπνευσμένο από το τύμπανο του αυτιού μας. 3.Οι αεροδυναμικές και υδροδυναμικές κατασκευές μας μιμούνται το σχήμα πουλιών και ψαριών αντίστοιχα, για καλύτερη ενεργειακή απόδοση. 4.Οι τερμίτες, καίτοι ζουν σε ζεστά κλίματα, διατηρούν μέσα στα διαμερίσματα της φωλιάς τους σταθερή τη θερμοκρασία, καθώς με αριστουργηματικό τρόπο δημιουργούν τον κατάλληλο αερισμό και εξαερισμό. Πάνω σε αυτή την αρχή στηρίζεται ο φυσικός κλιματισμός κτιρίων με πράσινες προδιαγραφές. 5.Έντομα και σαμιαμίδια, μπορούν και βαδίζουν σε λείες και κατακόρυφες επιφάνειες. Μελετώντας τις πατούσες των ποδιών αυτών των ζώων, ανακαλύφτηκαν πανίσχυρες κόλλες. 6.Οι νέοι τρόποι κατασκευής σκυροδέματος για ανθεκτικότερα κτίρια αναπτύχθηκαν από τη μελέτη των κοραλλιογενών υφάλων. 7.Τα φτερά της πεταλούδας ούτε βρέχονται εύκολα, αλλά ούτε και βρωμίζουν από σκόνες και αέριους ρύπους, καθώς αποτελούνται από ειδικές μικροσκοπικές δομές. Έτσι η τεχνολογία, μελετώντας αυτές τις δομές ανέπτυξε χρώματα και βαφές που αντέχουν μακρόχρονα και στη βροχή και στη σκόνη και στις βρωμιές του αέρα, ενώ ελαχιστοποιείται η συντήρηση και το πλύσιμό τους. 8.Οι αεροτουρμπίνες και οι έλικες των ανεμογεννητριών, για μεγαλύτερη αποδοτικότητα και ελάχιστο θόρυβο, μιμούνται όντα της Φύσης, ως προς το σχήμα τους, τη μορφή τους και τις αρχές κίνησής τους. 9. Η αφαλάτωση, ως τεχνολογικό επίτευγμα, έχει τις αρχές της στις διεργασίες εκείνες της Φύσης, με τις οποίες τα θαλασσοπούλια πίνοντας αλμυρό νερό το μετατρέπουν σε γλυκό νερό για βιολογική χρήση, όπως και τα αλμυρίκια και τα άλλα αλόφυτα που φυτρώνουν στην παραλία. 10. Το θαλασσοπούλι Αλκυόνη, καθώς βουτά στο νερό, με μεγάλη ταχύτητα για να πιάσει κάποιο ψάρι, δημιουργεί σχεδόν αθόρυβα, ελάχιστο παφλασμό στο νερό. Με πρότυπο το ράμφος και το κεφάλι της Αλκυόνης, σχεδιάστηκε στην Ιαπωνία πανομοιότυπα η μπροστινή όψη του ταχύτερο τραίνου στον κόσμο. Λίγο πριν αυτή τη παρέμβαση, αυτό το τραίνο καθώς έβγαινε από τις σήραγγες, δημιουργούσε αρκετό θόρυβο, με αλλεπάλληλους κρότους, ενοχλώντας του περιοίκους. Σήμερα, αυτό το τραίνο  έχει γίνει αθόρυβο και καταναλώνει λιγότερη ενέργεια, ενώ μπορεί και αναπτύσσει ακόμη μεγαλύτερη ταχύτητα.   

.......(για ολόκληρο το κείμενο πατήστε κλικ ΕΔΩ)

Ωστόσο, οι τεχνολογικές εφαρμογές που μιμούνται στοιχεία από τη Φύση ή εμπνέονται από αυτή είναι αμέτρητες, ενώ συνεχώς δημιουργούνται καινοτόμα προϊόντα. Η Φύση, με τους μηχανισμούς και τα όντα της, ήταν και είναι πάντοτε ‘’ευφάνταστη’’ από αναγκαιότητα. Έχει βρει, πως γίνεται κάτι, τι φταίει και υπολείπεται, ποιό είναι το καταλληλότερο μέσο και κυρίως, αναζητά αυτό που διαρκεί περισσότερο,χωρίς παρενέργειες και επιπτώσεις προς το συνολικό περιβάλλον, στη Γη μας. Ουσιαστικά,μετά από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια ουσιαστικής ύπαρξης με ‘’έρευνα και ανάπτυξη’’ της Γης, οι ‘’αποτυχίες’’ της Φύσης έχουν γίνει απολιθώματα, ενώ αυτό που μας περιβάλλει είναι το μυστικό για την επιβίωση. Σε αυτή τη μακραίωνη πορεία της, έχει ‘’υιοθέτηση’’ και‘’εφαρμόζει’’ στα όντα της, τις καλύτερες διαδικασίες, λειτουργίες, δομές,μοντέλακαι στοιχεία, μέσα από τους εξελικτικούς της μηχανισμούς. Τα ζώα, τα φυτά, οι μύκητες και οι μικροοργανισμοί χαρακτηρίζονται ως οι ‘’τελειότεροι μηχανικοί’’. Από την άλλη, η Φύση έχει παράσχει στον άνθρωπο-σε ερευνητές, μηχανικούς, επιχειρήσεις, καλλιτέχνες και σε πολλούς άλλους, έμπνευση και μεθόδους για την ανάπτυξη λύσεων στα ανθρώπινα προβλήματα και τη ζωή.

Ανέκαθεν οι άνθρωποι στρέφονταν προς τη φύση για υλικά, τρόφιμα και φάρμακα, για να βοηθηθούν να λύσουν καθημερινά προβλήματα, για έμπνευση, μέχρι και για την κατασκευή πτητικών μηχανών, για κτίρια και γέφυρες,για την ιατρική και την επικοινωνία, αλλά και για παραγωγή ενέργειας, για εξοικονόμηση νερού, για την αφαλάτωση, για βιώσιμη ανάπτυξη και αμέτρητα άλλα. Σχεδιαστές, μηχανικοί, ιατροί και άλλοι επιστήμονας συνεχίζουν να μελετούν τις πολύπλοκες δομές που βρίσκονται στη φύση, αλλά και απλοϊκούς μηχανισμούς για τη δημιουργία πιο ‘’πράσινων’’ και πιο αποτελεσματικών προϊόντων και κατασκευών για τα σπίτια, τις μετακινήσεις, τη διαβίωση, τα τρόφιμα, για καλύτερη ποιότητα ζωή, για πραγματικά νέα καινοτόμα προϊόντα.

Αν παρατηρήσουμε προσεκτικά στη Φύση από τα μικροσκοπικά φυτά, τα δένδρα, τα ψάρια, μέχρι τα πτηνά, τα έντομα και τα άλλα ζώα, θα ανακαλύψουμε πράγματα γεμάτα τέχνη, σοφία, καλαισθησία και σημαντικότητα. Θα αναγνωρίσουμε όργανα, εξαρτήματα και συσκευές που πολύ αργότερα μπόρεσε αντίστοιχες να κατασκευάσει ο άνθρωπος. Οι επιστημονικές έρευνες του τελευταίου αιώνα μας πληροφορούν, ότι δεν υπάρχει ανθρώπινη επινόηση που να μην προϋπήρχε στη Φύση. Πολύπλο­κοι φυσικοί νόμοι όπως της μηχανικής, της οπτικής, της υδρο­δυναμικής, της υδροαεροδυναμικής, που αργότερα διετύπωσαν οι επιστήμονες, βρίσκονται και εφαρμόζονται στη Φύση από καταβολής κόσμου. Εκεί, μέσα στη Φύση υπάρχουν περίτεχνα πρότυπα όλωντων πλωτών σκαφών, των υπο­βρύχιων και των ιπτάμενων μηχανών. Ζητήματα που έχουν σχέση με τη στατική, την ευστά­θεια, την ισορροπία, την στερεότητα, για τα οποία μηχανικοί και αρχιτέκτονες καταναλώνουν αρκετές ώρες για να τα μελετήσουν και να δώσουν την καταλληλότερη λύση, είναι ήδη λυμένα με πολύ επιτυχή τρόπο στα αγρωστώδη φυτά, στους θάμνους και στα δένδρα. Οι ειδικοί λέγουν, ότι σε ένα στάχυ, έχουν επιλυθεί δυσχερέστατα προβλήματα στατικής μηχανικής.

Ανακαλύψεις που σχετίζονται με φάρμακα, με θεραπευτικές μεθόδους, και γενικά με ιατρικές υποθέσεις, συναντώνται άφθονες μέσα στον κόσμο των φυτών και των ζώων. Υπάρχουν ζώα που αναζητούν το βότανο εκείνο που θα τα γιατρέψει από κάποια ασθένεια. Παρόμοιες συμπεριφορές, κάνουν έναν ιατρό να μένει κατάπληκτος και να διερωτάται: ‘’ πως αυτό το ζώο ενεργεί με τόση ιατρική γνώση;’’. Προβλήματα που έχουν σχέση με τη συντήρηση και διατήρηση των τροφών και γενικά με την τεχνολογία των τροφίμων, που πολύ αργότερα λύθηκαν από τον άνθρωπο, έχουν αντιμετωπισθεί με επιτυχία από έντομα και άλλα ζώα προ αμνημονεύτων χρόνων. Αρχές επάνω στις οποίες στηρίζονται εφευρέσεις στον τομέα των επικοινωνιών, με τη χρήση των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων, εξακρι­βώθηκε ότι είχαν το αντίστοιχό τους στον κόσμο των εντόμων. Οι κεραίες των εντόμων και οι παλμικές κινή­σεις τους εκτελούν παρόμοιο επικοινωνιακό έργο. Εάν μάλιστα οι επιστήμονες πρόσεχαν περισσότερο και νωρίτερα τα μυστικά της Φύσης, θα είχαν τελειοποιήσει ορισμένες εφευρέσεις συντομότερα. Σήμερα και ειδικότερα τις τελευταίες δεκαετίες εφαρμόζεται αυτό, καθότι όλοι έχουν κατανοήσει ότι η Φύση και ο κόσμος της μπορούν να προσφέρουν ανεκτίμητες πληροφορίες και γνώσεις, που μπορούν να μετουσιωθούν σε καινοτόμα προϊόντα και εφαρμογές.

Η συνειδητή και προσεκτικά μελετημένη εξομοίωση των καινοτομιών της Φύσης στην καθημερινή μας ζωή είναι μια νέα οπτική στρατηγικής για την επιβίωση του ανθρώπινου γένους, μια διαδρομή προς ένα βιώσιμο και αειφορικότερο μέλλον. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, παίρνει ‘’σάρκα και οστά’’, η Βιομιμητική (biomimicry),  ένας αναδυόμενος κλάδος της επιστήμης που μιμείται τα πρότυπα και τις στρατηγικές της Φύσης. Αναζητάει λύσεις σε προβλήματα σχεδιασμού και τεχνικής, βασιζόμενος σε παρατηρήσεις από τη Φύση. Είναι, η επιστήμη και η τέχνη της υιοθέτησης των καλύτερων βιολογικών ιδεών, για την επίλυση των ανθρώπινων προβλημάτων, μέσα από τεχνολογικές καινοτομίες. Η βιομίμηση διαφέρει από τις άλλες “βιο-προσεγγίσεις” με οργανισμούς και οικοσυστήματα. Αντί της συγκομιδής οργανισμών ή της “εκβιομηχάνισής” τους για να εκπληρώσουν μια λειτουργία ή καταναλωτική προς  εμάς ανάγκη, μελετά σε βάθος τα στοιχεία της Φύσης, εφαρμόζοντας τις βασικές αρχές του σχεδιασμού, προάγει καινοτόμες εφαρμογές προς όφελος του ανθρώπου και του περιβάλλοντος. Η προσέγγιση αυτή εισάγει ένα νέο πεδίο εφαρμογών για την επιχειρηματικότητα που μπορεί να συμβάλει όχι μόνο με καινοτόμα σχέδια και λύσεις στα προβλήματά μας, αλλά μπορεί να οδηγήσει και στην αφύπνιση των ανθρώπων για τη σημασία της διατήρησης της βιοποικιλότητας στη γη που έχει πολλά ακόμη να μας διδάξει.

Η βιομίμηση ή βιονική -γνωστή και ως βιομιμητική, βιο-έμπνευση, βιογνωσία, βιονική μηχανική δημιουργικότητα κ.ά- είναι η εφαρμογή των βιολογικών μεθόδων και συστημάτων που βρίσκονται στη Φύση για τη μελέτη και το σχεδιασμό της μηχανικής συστημάτων και της σύγχρονης τεχνολογίας. Ειρήσθω εν παρόδω (=ας λεχθεί παρενθετικά ), ότι η λέξη  ’’Βιονικός’’ επινοήθηκε από τον αμερικανό γιατρό και μηχανικό  Jack Ellwood Steele, το 1958. Η μεταφορά τεχνολογίας από τις μορφές της ζωής και η αντίστοιχη εξειδίκευση για οποιεσδήποτε κατασκευές ή προϊόντα, σύμφωνα με τους υπερασπιστές της βιονικής τεχνολογίας, είναι επιθυμητή και αναμενόμενη, καθώς η εξελικτική πίεση αναγκάζει συνήθως τους ζωντανούς οργανισμούς -συμπεριλαμβανομένης της χλωρίδας και της πανίδας, να δημιουργήσουν ή να γίνουν ιδιαίτερα αποδοτικοί και βελτιστοποιημένοι. Στην πρωτοπορία αυτού του κινήματος είναι το Ινστιτούτο Βιομιμητικής, μια μη κερδοσκοπική εταιρία, αφιερωμένη στην ανάπτυξη μιας παγκόσμιας κοινότητας των ανθρώπων που ψάχνουν για την καινοτομία της Φύσης κατά τον σχεδιασμό βιώσιμων προϊόντων και υπηρεσιών.  

Η σκέψη κλειδί πίσω από αυτήν την καινούργια εφαρμογή της συνεργασίας βιολογίας και τεχνολογίας είναι η εξής. Μπορούμε να μάθουμε από την φύση εκπληκτικά πράγματα, επειδή ο έμβιος κόσμος αποτελείται από τους καλύτερα προσαρμοσμένους οργανισμούς σε μια μακραίωνη ιστορία εξέλιξης. Και καλύτερα προσαρμοσμένοι οργανισμοί, σημαίνει οργανισμοί που επιβιώνουν στο περιβάλλον που τους συντηρεί ζωντανούς, χωρίς να το καταστρέφουν. Όπως, λέει και η Πρόεδρος του διεθνούς Ινστιτούτου Βιομιμητικής, κυρία J. Benyus, ‘’η βιομιμητική δεν είναι βιοτεχνολογία. Δεν είναι μια τεχνολογία που υποστηρίζεται από ζωντανούς οργανισμούς, όπως στη περίπτωση της χρήσης βακτηριδίων για το καθαρισμό νερού. Αλλά είναι μια ιδέα που μαθαίνεις από έναν ζωντανό οργανισμό και την προσαρμόζεις μετέπειτα στην τεχνολογία και στο σχεδιασμό ενός προϊόντος. Είναι να παίρνεις κάτι τι μικρό από τη μεγαλοφυΐα της Φύσης και να μαθαίνεις απ’αυτήν. Τα πλεονεκτήματα που παίρνεις ακολουθώντας αυτήν την διαδικασία είναι πάρα πολλά. Καθώς, η ζωή δημιουργεί πράγματα με τον πιο ενεργειακά οικονομικό τρόπο και χωρίς να ρυπαίνει ή να μολύνει ή να καταστρέφει. Η Φύση μας διδάσκει, πώς να αξιοποιούμε με το βέλτιστο τρόπο τα εκάστοτε δεδομένα της. Προσθέτει πληροφορία για την ύλη και τη δομή της, που σημαίνει πληροφορία και λειτουργία. Τέλος, η ζωή δεν ξεχωρίζει κάποιους οργανισμούς από άλλους, αλλά αφομοιώνει όλα τα έμβια όντα σ’ ένα ισορροπημένο σύνολο. Πολλοί ειδικοί, όπως αρχιτέκτονες, μηχανικοί, οικονομολόγοι και άλλοι, που φαίνονται άσχετοι με τη βιολογία μπορούν να μάθουν από τη Φύση, αρκετά και σημαντικά, αν αλλάξουν τον τρόπο σκέψης τους και συνεργαστούν με βιολόγους και περιβαλλοντολόγους’’.

Και ας αρχίσουμε από τα απλούστερα θαυμάσια –εξαρτήματα, όργανα, συσκευές, πρακτικές-, που διαθέτει η Φύση και τα όντα της. Για παράδειγμα, η προβοσκίδα του κουνουπιού που μας τρυπά για να ρουφήξει αίμα, αποτελείται από μία αντλία απορρόφησης και μικροσκοπικά μαχαιρίδια για τη διάνοιξη της τομής στο δέρμα μας. Αποτελεί δηλαδή, το πρότυπο μιας ιατρικής σύριγγας η οποία επινοήθηκε κατά τα μέσα του 19^ου αιώνα από ένα ορθοπεδικό Γάλλο ιατρός, το Δρ.Pravaz. Το ίδιο συμβαίνει και με δηλητήριο των φιδιών που περιέχεται σε ένα αδένα ο οποίος επικοινωνεί και μεταφέρει το δηλητήριο  σε ειδι­κά δόντια. Αυτά, βρίσκονται στο πάνω σαγόνι του φιδιού, είναι κοίλα και διάτρητα εσωτερικά και απολήγουν σε μυτερή άκρη. Έτσι, όταν το φίδι δαγκώσει τη λεία του, συστέλλονται οι μυς γύρω από τον αδένα, και αναγκάζουν το δηλητήριο να βγει και από την άκρη του ειδικού δοντιού να εκχυθεί στο ξένο σώμα. Δηλαδή, γίνεται μία κανονική ένεση προς τη λεία του.

Εδώ και εκατομμύρια χρόνια, ζωντανά πλάσματα σε θάλασσες, λίμνες και ποταμούς, διαθέτουν στο σώμα τους ‘’ηλεκτρικές στήλες’’ παράγοντας κατά βούληση μερικές φορές ισχυρότατο ηλεκτρικό ρεύμα. Είναι για παράδειγμα τα ψάρια, η γνωστή μουδιάστρα ή νάρκη, η κυματοειδής νάρκη, το ελεφαντόψαρο της Αφρικής, το γατόψαρο, αλλά και τα ηλεκτροφόρα χέλια της νότιας Αμερικής. Ωστόσο, το 1800 ο Ιταλός φυσικός Α.Volta, ανακάλυπτε την ηλεκτρική στήλη με την οποία είχε από τότε τη δυνατότητα ο άνθρωπος να παράγει ηλεκτρικό ρεύμα.

Αν προσέξουμε, οι σπόροι του ραδικιού –οι γνωστοί πάπποι-, που ταξιδεύουν στον αέρα και σκορπίζονται μακριά από το μητρικό φυτό, είναι προσδεμένοι σ' ένα λεπτό χνούδι που αποτελεί μικροσκο­πικό ‘’αλεξίπτωτο’’. Το ίδιο συμβαίνει και στους σπόρους της λεύκας, της πικροδάφνης, του πλάτανου και άλλων φυτών, που φέρουν μεταξένια νήματα, χνούδι,  και άλλα ελαφρά εξαρτήματα πτήσης. Αυτά τα πανάρχαια αλεξίπτωτα μεταφέρουν πολλές φορές τους σπόρους πολλών φυτών χιλιόμετρα μακριά. Επίσης, κάποια είδη αραχνών, ξέρουν να μετακινούνται με την βοήθεια των ανέμων. Εκκρίνουν μεγάλες ποσότητες νημάτων, δημιουργώντας μία μπάλα και κουλουριάζονται κάτω από αυτή, οπότε τις παίρνει ο άνεμος. Όταν θέλουν να σταματήσουν, ανεβαίνουν πάνω στη νηματώδη μπάλα, εκκρίνουν καινούργια νήματα, δημιουργούν βάρος και έτσι  κατεβαίνουν ως αλεξιπτωτιστές. Ωστόσο, οι πρώτες πτήσεις με πτητική συσκευή χωρίς κινη­τήρα, δηλαδή με ανεμόπτερο, έγιναν το έτος 1891 από το Γερμανός Otto Lilienthal, ενώ το πρώτο αλεξίπτωτο σχεδίασε ο Leonardo Da Vinci το 1514, ενώ ο Γάλλος André-Jacques Garnerin το 1797, χρησιμοποίησε για πρώτη φορά το αλεξίπτωτο.

Τα σαλιγκάρια της ξηράς, καθώς μετακινούνται, εκκρίνουν ειδική βλέννα-σάλιο που στερεοποιείται γρήγορα και είναι εξαιρετικά ανθεκτικό. Ερευνητές ιατροί χαρακτήρισαν αυτή τη βλέννα ως ιδεώ­δες υλικό για τη συγκόλληση και την επούλωση των τραυμάτων σε ασθενείς.

Το τεράστιο εμπορικό κέντρο  Eastgate  στη Χαράρε, Ζιμπάμπουε, -λειτουργεί από το 1996, και είναι έργο του αρχιτέκτονα Mick Pearce που συνεργάστηκε με τους μηχανικούς της εταιρίας Arup Associates – δεν έχει ένα συμβατικό κεντρικό σύστημα κλιματισμού, αλλά παραμένει δροσερό, με  σχετικά σταθερή θερμοκρασία, χάρη στην έμπνευση συστήματος αερισμού και εξαερισμού που χρησιμοποιούν τα μυρμήγκια τερμίτες (Macrotermes michaelseni)  στα αναχώματα των φωλεών τους. Είναι γνωστό ότι μέσα στη φωλιά οι τερμίτες διατηρούν τη θερμοκρασία του αέρα σταθερή –νύχτα, μέρα, στους  31 ° C συν ή πλην 1° C, ενώ η εξωτερική θερμοκρασία του περιβάλλοντος κυμαίνεται μεταξύ 3 ° C και 42 ° C , τη νύχτα και τη μέρα αντίστοιχα. Το πρότυπο αυτό ‘’πράσινο’’ κτίριο χρησιμοποιεί 90% λιγότερη ενέργεια για θέρμανση και ψύξη από τα παραδοσιακά κτίρια, αναλόγου μεγέθους, ενώ εξοικονομήθηκαν περίπου 3,5 εκατομμύρια δολάρια από το κόστος εγκατάστασης για συστήματα συμβατικού κλιματισμού. Το κτίριο διαθέτει μεγάλες καμινάδες που αντλούν με φυσικό τρόπο τον κρύο αέρα της νύχτα για να μειώσουν τη θερμοκρασία των πλακών των δαπέδων του κτιρίου, όπως ακριβώς συμβαίνει και στις φωλιές των τερμιτών. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, παρά τις υψηλές θερμοκρασίες του εξωτερικού περιβάλλοντος οι πλάκες διατηρούν τη δροσιά τους, μειώνοντας σημαντικά την ανάγκη για συμπληρωματική κλιματισμό. Παρεμπιπτόντως, The building has large chimneys that naturally draw in cool air at night to lower the temperature of the floor slabs, just like termite dens.οι Αφρικάνικοι τερμίτες οικοδομούν τεράστια αναχώματα-τούμπες- οι μεγαλύτερες μη ανθρωπογενείς δομές στον κόσμο, που χρησιμεύουν ως κοινόχρηστοι χώροι της αποικία τους, αλλά και ως ‘’θερμοκοιτίδα’’ για την ανάπτυξη ορισμένου μύκητα (Termitomyces) . Ένα από τα χαρακτηριστικά αυτών των τερμιτών είναι η συμβιωτική σχέση τους με το συγκεκριμένο μύκητα, τον Termitomyces, η καλλιέργεια και ανάπτυξη του οποίου δημιουργεί ένα κόμποστ  από την αποσύνθεση-διάσπαση γρασιδιών, φύλλων, ξύλων που φέρνουν μέσα στη φωλιά οι τερμίτες και τα απόβλητα από τους τερμίτες τα οποία ανακυκλώνονται και αυτά, ώστε να αποτελέσουν τρόφιμα για τους τερμίτες. Ο μύκητας αυτός (αποσυνθέτης, διασπαστής οργανισμός) αναπτύσσεται σε εσωτερικούς θαλάμους, που πρέπει να διατηρούνται σε σταθερή ημερήσια θερμοκρασία ( 30.6 ° C ή μεταξύ 31.1- 31.7 ° C ). Για το σκοπό αυτό, οι τερμίτες, έχουν αναπτύξει ένα ευφυές σύστημα θερμικής ρύθμισης στις φωλιές τους, κατά το οποίο μια σειρά από οπές ανοίγονται και κλείνονται τη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας. Ειδικότερα, τη νύχτα, όταν η εξωτερική θερμοκρασία είναι αρκετά χαμηλή και κρύα, οι τερμίτες κλείνουν τα ανοίγματα, ώστε να μειωθούν οι απώλειες θερμότητας. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, συνεχώς ανοίγουν και κλείνουν διάφορα ανοίγματα, προκειμένου να δημιουργηθεί μια σειρά από ρεύματα μεταφοράς αέρα, ώστε να αερίζονται καλά οι εσωτερικοί χώροι του αναχώματος τους και έτσι να ρυθμίζεται η εσωτερική θερμοκρασία που πρέπει να παραμένει σταθερή μέρα, νύχτα Ταυτόχρονα, από τα σπόρια αυτών των μυκήτων αναπτύσσονται τεράστια μανιτάρια, γνωστή στους ντόπιους ως ‘’Omajowa’’. Αυτά τα μανιτάρια φυτρώνουν στη βάση των αναχωμάτων κατά τη διάρκεια της εποχής των βροχών και μπορεί να ζυγίζουν μέχρι και ένα κιλό το καθένα. Τα μανιτάρια Omajowa συγκομίζονται από τους ντόπιους, οι οποίοι τους τρώνε ως υποκατάστατο για το κρέας, ή να πουλήσει τους να κερδίζουν κάποιο εισόδημα. Οι τερμίτες για την κατασκευή των αναχωμάτων τους μεταφέρουν με το στόμα τους σωματίδια εδάφους (άμμο, λάσπη, πηλό και οργανικό άνθρακα), τα οποία στερεώνουν με το σάλιο τους, για να σχηματίσουν στέρεους τοίχους. Αυτό το δομικό υλικό είναι τόσο ισχυρό και αδιάβροχο, που οι ντόπιοι το χρησιμοποιούν συχνά για την κατασκευή των δικών τους σπιτιών.

Αφαλάτωση, είναι η διεργασία αφαίρεσης αλάτων κυρίως από θαλασσινά ή υφάλμυρα νερά και κατ΄επέκταση, η αφαλάτωση είναι μια μέθοδος ανάκτησης πόσιμου νερού. Ιστορικά η ιδέα της αφαλάτωσης ανάγεται στους αρχαίους Έλληνες ναυτικούς που την εφάρμοζαν κατά τον 4ο π.Χ. αιώνα με την εξάτμιση του θαλασσινού νερού που την περιγράφει και ο Αριστοτέλης. Επίσης περιγραφή αφαλάτωσης αναφέρεται ως πραγματεία από Άραβα συγγραφέα του 8ου μ.Χ. αιώνα που βασίζεται στην απόσταξη του νερού. Τον 18ο αιώνα, με την ανάπτυξη της ατμοπλοΐας, η αναγκαιότητα μεγάλης ποσότητας ύδατος στη χρήση των ατμομηχανών κατέστησε επιτακτική ανάγκη την αφαλάτωση του θαλασσινού νερού, ώστε να μη προκαλείται διάβρωση των μηχανών. Το πρώτο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας αφαλάτωσης νερού δόθηκε στην Αγγλία το 1869. Η σπουδαιότητα αυτής της ανακάλυψης φάνηκε από το γεγονός ότι τον ίδιο χρόνο οι Άγγλοι εγκατέστησαν τη πρώτη μεγάλη μονάδα αφαλάτωσης θαλασσινού ύδατος στο Άντεν της Αραβίας για τις ανάγκες του στόλου τους. Ο πρώτος μεγάλος εργοστασιακός σταθμός αφαλάτωσης θαλασσινού ύδατος για εμπορική και βιομηχανική χρήση εγκαταστάθηκε στην Αρούμπα (τότε Ολλανδικές Αντίλλες) το 1930. Από το 1970 άρχισαν να τίθενται σε λειτουργία μεγάλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις αφαλάτωσης στις ΗΠΑ, στη Ρωσία, στο Μεξικό, στην Μέση Ανατολή, στη Σαουδική Αραβία (24% της παγκόσμιας χρήσης), στο Κουβέιτ, στην Αίγυπτος και στο Ισραήλ. Στον δυτικό κόσμο ο μεγαλύτερος χρήστης της μεθόδου είναι η Ισπανία, όπου ξεκίνησε μαζική χρήση αφαλάτωσης στα Κανάρια Νησιά. Ωστόσο, όλων αυτών προηγήθηκαν, πριν από εκατομμύρια χρόνια τα θαλασσοπούλια και μεταξύ άλλων φυτών και τα αλμυρίκια, καθώς διαθέτουν ειδικούς μηχανισμούς και διαδικασίες με τις οποίες γίνεται διαχωρισμός των αλάτων από το θαλασσινό νερό, καθιστώντας το νερό κατάλληλο για βιολογική χρήση. 

Πάλι η Φύση έχει να επιδείξει τα πρότυπα ως προς τον τρόπο της εκτοξεύσεως των πυ­ραύλων με την προωστική δύναμη που δημιουργείται από την ταχύτατη έξοδο των καυσαερίων από την ουρά τους. Και τα πρότυπα είναι, τα καλαμάρια, τα χταπόδια, οι σουπιές, τα θράψαλα,  καθώς και οι μέδουσες-τσούχτρες, που εφαρμόζουν την ίδια αρχή για την μετακίνησή τους. Με διάφορες απότομες συσπάσεις και συστολές αποβάλλουν με πίεση προς τα πίσω νερό που έχουν εγκλωβίσει μέσα στο σώμα τους. Κατ' αυτόν τον τρόπον το σώμα αυτών των ζώων κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση, δηλαδή προς τα εμπρός.

Να πως εμπνεύστηκαν οι τεχνολόγοι μηχανικοί και κατασκεύασαν ειδική φωτογραφική μηχανή, για να αποτυπώνουν με λεπτομέρεια τα αστέρια, από την κατασκευή του ματιού της μύγας. Καθώς το τηλεσκόπιο φωτογραφίζει κάποιο αστέρι, οι φωτογραφίες παρουσιάζουν μία συγκεχυμένη κατάσταση που οφείλεται στη διάθλαση του φωτός. Η ατμό­σφαιρα γύρω από την οπτική γωνία του τηλεσκοπίου διαθλά το φως που εισέρχεται στο κάτοπτρο. Αν όμως το κάτοπτρο διαιρεθεί σε πολλούς μικρότερους φακούς κατά το πρότυπο του πολυεδρικού οφθαλμού της μύγας, τότε θα καταγράφονται για κάθε φωτο­γραφία εκατό ως πεντακόσιες εικόνες, οπότε στο τέλος οι διαφορετικές πληροφορίες της κάθε εικόνας συντί­θενται και παρέχεται ολοκληρωμένη η εικόνα του άστρου. Έτσι εξουδετερώνονται οι παραμορφώσεις που δημιουρ­γούνται εξ αίτιας της γήινης ατμόσφαιρας. Γι’ αυτό η οπτική Αστρονομία χρωστάει ευγνωμοσύνη στη μύγα.

Για τα τελευταία χρόνια η σαύρα Gecko –είναι ένα είδος μολυντηριού, σαμιαμίδι που ζει στα θερμά κλίματα- έχει συναρπάσει τους επιστήμονας, καθώς μπορεί και βαδίζει σε κάθετες επιφάνειες, ακόμη και στις οροφές των σπιτιών ανάποδα, με τη βοήθεια εξειδικευμένων εξαρτημάτων που φέρουν οι πατούσες της. Σχετικές έρευνες στο University of Akron, Ohio, United States, έχουν δείξει, ότι μπορούμε να μιμηθούμε τις ιδιότητες που έχουν τα πόδια της σαύρας, χρησιμοποιώντας νανοσωλήνες άνθρακα. Επίσης, και ορισμένα έντομα στην πορεία της  εξέλιξής τους, έχουν αναπτύξει σχετικές ιδιότητες και ανάλογα συστήματα συγκόλλησης, που τους επιτρέπουν να επιβιώνουν καλύτερα.  Έτσι, ανοίγονται νέοι δρόμοι για κόλλες που  μπορούν να αλλάξουν σημαντικά τον τρόπο που χτίζουμε, επισκευάζουμε, ζούμε και εργαζόμαστε. Ήδη, υπάρχουν στο εμπόριο ισχυρές κόλλες που μπορούν να αντέξουν και υποστηρίξουν μεγάλες δυνάμεις.

Σχετικά πρόσφατα κυκλοφορούν στην αγορά χρώματα συντήρησης για επιφάνειες με βάση τα ορυκτά. Αυτά τα χρώματα σε επιφάνειες τσιμέντου και σκυροδέματος είναι αυτοκαθαριζόμενες. Δηλαδή η βροχή και οι ρύποι ξεπλένονται γλιστρώντας από τέτοιους τοίχους σπιτιών. Αυτή η διαδικασία μειώνει τη συσσώρευση μικροοργανισμών -άλγη, βακτήρια, μύκητες-, που ευδοκιμούν σε υγρό και βρώμικο περιβάλλον, πάνω στους τοίχους και έτσι, κρατιούνται καθαρές οι προσόψεις των κτιρίων και δεν χρειάζονται συχνή συντήρηση. Αυτή η τεχνολογία, αναπτύχθηκε από το Γερμανό επιστήμονα Δρ. W. Barthlott, ο οποίος μελέτησε το φαινόμενο της ξεπλύματος του νερού σε φύλλα λωτού. Επίσης αυτά τα χρώματα δοκιμάζονται  στα προϊόντα κλωστοϋφαντουργίας, σε χαρτιά και σε πλαστικά, για να επιτευχθούν οι πιο πάνω ιδιότητες, που μεταφέρθηκαν επιτυχώς με βάση το τι συμβαίνει στα φύλλα του Λωτού.

Η εταιρία Pax Technologies είχε ως πηγή έμπνευσης τον κρίνο Κάλλα (Zantedeschia aethiopica) για την κατασκευή ενός αναμείκτη νερού. Οι κεντρομόλες σπείρες του λουλουδιού που βοηθούν στην ιδανική ροή του νερού για την ενυδάτωσή του οδήγησαν στο σχεδιασμό και την κατασκευή μιας συσκευής που βοηθάει στην ανάμειξη περισσότερου υγρού με τη μικρότερη ιπποδύναμη που συνήθως απαιτείται, ελαχιστοποιώντας με τον τρόπο αυτό τις ενεργειακές ανάγκες.  

Τι καλύτερο από τη χλωρίδα και την πανίδα των ωκεανών για να χρησιμοποιηθεί για υποβρύχια σχεδίαση τουρμπίνας; Η εταιρία BioPower Systems μελετώντας τα φυτά της θάλασσας και τον τρόπο που κινούνται έναντι των ρευμάτων, καθώς και την αποτελεσματικότητα των κινήσεων των ψαριών, όπως οι καρχαρίες και ο τόνος, εξέλιξε ως πρότυπο τον ρόλο αυτών για τον σχεδιασμό ανεμογεννητριών και για την αποτελεσματική παλιρροιακή παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Επίσης, η εταιρία Mercedes-Benz πρόσεξε στο ψάρι boxfish (Ostracion cubicus) ωφέλιμα στοιχεία για τα οχήματα ενός όγκου. Παρατηρώντας την αεροδυναμική και την αποτελεσματικότητα του σχήματος αυτού του ψαριού, οι μηχανικοί αποφάσισαν να εφαρμόσουν τα χαρακτηριστικά των ψαριών σ’ ένα νέο είδος αυτοκινήτου. Το αποτέλεσμα ήταν ένα πολύ πιο βελτιωμένο όχημα με 65% χαμηλότερο συντελεστή οπισθέλκουσας δύναμης από άλλα αυτοκίνητα ενός όγκου.

Στη δυτική Ιαπωνία υπάρχει ένα από τα ταχύτερα τραίνο στον κόσμο, καθώς ταξιδεύει με ταχύτητα 200 μίλια την ώρα. Στα πρώτα στάδια των ταξιδιών του, κάθε φορά που έβγαινε από τα τούνελ, οι μεταβολές στην πίεση του αέρα δημιουργούσαν ισχυρές βροντές, που ήσαν ιδιαίτερα ενοχλητικές στις γύρω κατοικούμενες περιοχές. Για την επίλυση του προβλήματος των βροντών και του θορύβου συνεργάστηκαν ένας αρχιμηχανικός των σιδηροδρόμων και ένας παρατηρητής πουλιών, οι οποίοι έθεσαν το ερώτημα αν υπάρχει στη φύση κάποιος οργανισμός που να ταξιδεύει τόσο γρήγορα, αλλά και τόσο απαλά μεταξύ δύο διαφορετικών μέσων. Στην αναζήτησή τους μέσα στη Φύση, βρήκαν ότι το θαλασσοπούλι αλκυόνη  βουτάει με μεγάλη ταχύτητα από τον αέρα μέσα στο νερό για να πιάσει ψάρια, αλλά δημιουργεί πολύ μικρό παφλασμό στο νερό και μικρό θόρυβο. Η μοντελοποίηση της μορφής του ράμφους της αλκυόνης και του μπροστινό μέρος του τραίνου, οδήγησε στο να εξελίξουν οι μηχανικοί, όχι μόνο ένα πιο αθόρυβο τραίνο, αλλά και με μικρότερη κατανάλωση ενέργειας κατά 15%, ενώ το τραίνο θα μπορούσε να ταξιδεύει ακόμη γρηγορότερα κατά 10%, χωρίς θόρυβο.
Τελειώνοντας, ας θυμηθούμε μερικά κλασσικά παραδείγματα έμπνευσης από τη Φύση. Η εφεύρεσηVelcro – which is probably the most famous example of biomimicry – was invented in 1941 by Swiss engineer George de Mestral . ‘’Velcro’’-με τις αυτοκόλλητες ταινίες ‘’χράτσ-χρούτσ’’- είναι εμπνευσμένη από τα άγκιστρα που φέρουν τα σπόρια από τα φυτά κολλιτσίδες με τα οποία προσκολλώνται στα ενδύματά μας. ΄Η ακόμη και τα ζωντανά χρώματα που  παρουσιάζουν οι πεταλούδες και παραμένουν εκθαμβωτικά καθαρά, χάρις στις  νανο-κλίμακας δομές των φτερών τους. Επίσης, οι σχεδιαστές και οι μηχανικοί μιμήθηκαν αυτή τη στρατηγική για τη δημιουργία αυτο-καθαριζόμενων επιχρισμάτων, χρωμάτων και βαφών στα υφάσματα, καθώς και στις ηλεκτρονικές οθόνες. (πηγές: http://www.biomimicryinstitute.org, http://www.asknature.org, http://www.ted.com, http://inhabitat.com, http://www.paxscientific.com/,  http://www.biopowersystems.com, http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=n77BfxnVlyc#!, http://www.ted.com/talks/janine_benyus_shares_nature_s_designs.html,